Onder taalmensen

“Straks sta je daar, alleen en verloren in een grote ruimte vol mensen. Hoor je overal stemmen, en moet jij maar zien uit te vinden hoe je je in zo’n gesprek mengt, waar je heen moet, wat er gebeurt.” “Ik ben 34, ik kan toch hulp vragen? Door mijn blindengeleidehond is heel duidelijk waarom ik zo’n vraag stel.” “Denk erom, het gaat om hulp voor elke stap. Je wilt niet alleen de juiste ruimtes voor de workshops vinden, maar ook een paar keer wat drinken. Een wildvreemde moet je lunch opscheppen. En je wilt vast ook weleens naar de wc. Wil je zo’n hulpbehoevende zijn de hele dag?” “Het is een dag over taal. Voor een goede tekst moet je je kunnen inleven in je opdrachtgever - wat wil die nou echt zeggen? -, in iedereen die je voor de inhoud van je tekst spreekt, en in je lezer. Daarbij, het zijn taalmensen, die kunnen vast goed verbaal communiceren. En die komen toch ook vooral om te netwerken? Dan staan ze vast open voor een onbekende.” “Of niet. En dan sta je daar. Alleen en verloren tussen al die vreemde stemmen en geluiden.” Zo ging mijn hoofd maar door. Een antwoord op mijn mail naar de organisatie bood een uitweg uit die eindeloze kringetjes. Mij de juiste ruimtes wijzen was geen enkel probleem. En ik kreeg de naam van de dame achter de receptie, en de geruststellende mededeling dat de afspraak in het draaiboek kwam. Geen ongemakkelijke situatie dus van iemand die de toezegging van een collega niet kan waarmaken. Mijn hoofd uit, de praktijk in. Uiteindelijk won mijn eerste gedachte: die Heerlijk Duidelijkdag, daar wil ik heen.

 

Op pad

Dankzij de routebeschrijving van een kennis, vriendelijke voorbijgangers onderweg die me de situatie van een wegopbreking uitlegden en uiteraard mijn trefzekere blindengeleidehond Esmee bereikte ik zonder kleerscheuren de parkeerplaats van het congrescentrum. Waar het doodstil was. Tja, en nu? Maar voor ik naar een antwoord kon zoeken, kwam er al een man naar me toe die vroeg of hij me kon helpen. Ik bleek praktisch voor de ingang te staan. Dankzij zijn uitleg bereikte ik de balie, waar de vriendelijke dame inderdaad op de hoogte was van mijn komst. Ze liep mee om thee te halen en bracht me naar een statafel. Waar ik al snel kennismaakte met collega’s uit allerlei werkvelden. Ik volgde hen naar de zaal waar de dag geopend werd en kon al mijn aandacht en energie gebruiken om te luisteren naar de sprekers.

 

Onderweg netwerken

En zo ging het de hele dag. Al kletsend liep ik met iemand naar de ruimte waar mijn eerste workshop was. Esmee zigzagde me daarna zonder aansturing van mij om alle obstakels heen terug naar de hal, waar een ander me drinken aanbood. De workshopleiders lazen de belangrijkste informatie van hun PowerPoint-presentatie voor – niet per se speciaal voor mij, bleek toen ik een van hen bedankte. Een ander deed het wel omdat “volgens mij niet iedereen het goed kan lezen”. En toen mijn attente buurvrouw meende dat ik wat miste, werd me dat ingefluisterd. Ik kreeg zelfs een beschrijving van de foto’s op het toilet, waardoor ik nu weet wat voor gebouw dit vroeger was. In de pauze vond ik dankzij de eerdere uitleg van een vriendin met geleidehond makkelijk het hondenveldje om de hoek, zodat ook Esmee haar plaspauze kreeg. En toen ik terugkwam en even bang was toch nog zo’n ‘alleen-en-verlorenmoment’ te krijgen toen iedereen gezellig aan het lunchen was, stond meteen de dame van de organisatie naast me om te vragen of ze iets voor me kon doen. Door haar rustige uitleg over wat er te kiezen viel en vragen over wat ik wilde, kon ik me onmogelijk bezwaard voelen. En zodra ik aan een tafel met weer andere onbekenden plaatsnam, werd ik betrokken in het gesprek.

 

Natuurlijk kreeg ik opmerkingen over hoe grappig mijn kruimeltje er tijdens de inloop bij lag, met haar geleidetuig nog aan plat op haar buik, voorpoten naar voren, achterpoten naar achteren, volledig ontspannen naast de statafel waar wij aan de koffie en thee waren. En over hoe beheerst en braaf ze was de hele dag. Maar vooral gingen de gesprekken over ons werk. Waar we tegenaan liepen, of we de taaluitdagingen uit de workshops en lezingen herkenden, hoe we daarmee omgingen. Wat was het fijn herkenning te vinden en ideeën op te doen. Om even niet de enige in een kring te zijn die zich tekstschrijver of redacteur noemt.

 

Uit de regen, uit de drup

Tijdens de borrel kwam de man naar me toe die me op de parkeerplaats aansprak. Pas toen ontdekte ik dat hij geen toevallige passant was. Dat was wél een leuke cirkel om rond te maken. Een ander stuurde zonder aarzeling mijn pols, zodat ik mijn gewenste hapje kon pakken zonder mezelf onder te smeren of allemaal ander eten moest aftasten in mijn onhandige zoektocht. Ook kwam een dame van de organisatie vragen of ik uit de voeten kon met een pdf-versie van het boek dat iedereen als afscheid kreeg. En toen ik met een vrouw de regen en het onweer besprak die zelfs ondanks al het geroezemoes luid en duidelijk hoorbaar waren, nam ik na even aandringen van haar kant dankbaar haar aanbod aan voor een lift naar het station. “Zouden er nog meer mensen die kant op moeten?” vroeg ze zich af toen we instapten. Door de vele gesprekken van vandaag kon ik die vraag bevestigend beantwoorden. En hup, daar ging het zijraampje al naar beneden. “Moeten jullie ook naar het station?” Blij verrast doken de twee vrouwen die net naar buiten kwamen vanuit de regen de droge auto in. Ideaal voor mij, had ik meteen een gids van de kiss-and-ride naar de ingang van het station.

 

Hulp krijgen is me zeker niet onbekend. Maar zo veel op één dag, op zo'n manier dat ik me alles behalve hulpbehoevend voelde, dat is speciaal. De Heerlijk Duidelijkdag deed haar naam eer aan. En niet alleen door de interessante, inspirerende lezingen en workshops. Vandaag was een schoolvoorbeeld van hoe duidelijke taal op zo veel manieren helpt. Inclusie lijkt soms een modewoord te worden. Maar met daarover praten of schrijven, ben je er niet. Zelfs niet in duidelijke taal. Wie weet staan er wel allerlei doelen in ingewikkelde beleidsstukken van de organisatie, met projecten om die te halen. Maar dat hoef ik niet te weten. Je welkom voelen, daar gaat het om. Al deze mensen – van de organisatie, maar ook zeker de bezoekers – lieten zien dat het kan. Vandaag was ik een taalmens onder taalmensen. En dat was precies wat ik wilde zijn.