Emoji's horen

“Van rood hart e gefeliciteerd!” “Wat goed! duim omhoog met lichtgetinte huidskleur” Rare zinnen? Welnee. Gewoon mijn telefoon die appjes voorleest. Inclusief emoji's. Essentiële beeldtaal, die voor een blindgeborene als ik ondanks deze aanpassing soms meer op wartaal lijkt.

 

Dankzij de VoiceOver-functie op mijn smartphone wordt alles uitgesproken: teksten van mails en webpagina's, socialmediaberichten, noem maar op. En daar blijft het niet bij. Een touchscreen is voor mij niet meer dan een glad oppervlak. Via VoiceOver krijg ik te horen wat ik aanraak, zonder dat er meteen van alles gebeurt. Met allerlei veeg- en tikbewegingen kan ik laten voorlezen wat er op het scherm staat, snel navigeren en zelfs in braille typen.

 

Alle emoji's zijn voorzien van een beschrijving: van het simpele “lachend gezicht” tot “persoon die in bed slaapt”, “middelgroot zwart vierkant” en “lachende drol”. Emoji's vormen een essentieel onderdeel van veel appgesprekken. Ze kunnen het verschil betekenen tussen lachen en ruzie. Ideaal dus dat ik hoor welke je me stuurt.

 

Soms vergt het wat puzzelwerk. Als een emoji is gebruikt als deel van een woord, bijvoorbeeld. En blijkbaar zijn gezichtsuitdrukkingen niet zo eenduidig als ik denk. “Teleurgesteld maar opgelucht gezicht” bij een tragisch nieuwsbericht klinkt mij niet logisch in de oren. “Enigszins lachend gezicht” doet mij denken aan terughoudendheid, maar lijkt door de berichten waarin ik hem zie staan juist positief bedoeld te zijn. Na een appje met een “lachend en huilend gezicht" heb ik mijn vriendin maar even om opheldering gevraagd. Welke van de twee is het nou? Inmiddels heeft de emoji een beschrijving die past bij haar uitleg: “gezicht met tranen van vreugde”.

 

Dan zijn er nog de vele apen, katten en andere wezens die allerlei gezichten trekken en gebaren maken. Net als gezichtsuitdrukkingen, ken ik gebaren vooral uit beschrijvingen. Denk aan personages die in boeken dingen non-verbaal duidelijk maken. Het wordt kennis die door gebrek aan visuele input en veelvuldige blootstelling vrij basaal blijft. Door de context van het bericht kan ik de betekenis vaak wel raden en breid ik mijn mentale emoji-naslagwerk uit. Hoe meer voorbeelden, hoe nauwkeuriger mijn inzicht, is het idee. Om er steeds weer achter te komen dat diezelfde emoji's in totaal andere situaties ook op hun plek zijn. Of op verwachte juist niet. (verward gezicht)

 

Ik zoek logica op basis van schaarse input en mis de intuïtieve lading. Juist dat maakt dat ik niet creatief ben met emoji's. Welke onbedoelde nuance geef ik mee? Ik houd het dus meestal bij mijn vertrouwde beeldtaal. Scheelt meteen een hoop tijd, want alle plaatjes afluisteren om die ene te vinden, duurt wel even!

 

Een enkele keer merk ik iets op wat de meesten zal ontgaan. "Vlag van Luxemburg" bij een bericht over ons kikkerlandje. Of een specifieke groente-, fruit- of boomsoort bij een bericht over een andere. Zie je wel, hartstikke lastig die emoji's! (kies ik nu voor de knipoog of uitgestoken tong?)