Durven zien

Vol vertrouwen stap ik de bus uit. Ik ben op weg naar mijn werk, een route die ik vier keer per week afleg. En dat al een half jaar lang. Ik zou dit dan ook slaapwandelend kunnen doen, ware het niet dat er een paar onoverzichtelijke en drukke verkeerspunten op mijn pad komen. Alert zijn is dus geen overbodige luxe. Afgezien daarvan voelt het vooral als routinewerk, als het begin van tien zeer voorspelbare minuten. Maar niets is minder waar.

 

Mijn routine wordt onverwacht verstoord. “Jongedame!” klinkt het achter mij. Ik sta stil en kijk om, een vragende blik in mijn ogen. De man komt naar me toe en legt uit dat hij me verkeerd zag lopen. Verkeerd? Hoezo verkeerd? Wat verward hoor ik hem aan, maar ik sta toe dat hij met me meeloopt. Ik stond op het punt de busbaan over te steken en het gebruik van twee goede ogen sla ik zeker niet af.

 

Maar op het moment dat ik mijn geleidehond Freaser het commando geef over te steken, gebeurt er iets dat me al vaker van mijn stuk heeft gebracht. Soms word ik boos of reageer ik verontwaardigd. Soms slaat de schrik me om het hart. De man pakt me ongevraagd bij mijn rechterarm en probeert me de straat over te leiden. Goed bedoeld, maar als ik niet weet wie me vast heeft en vooral niet zeker ben van wat diegene van plan is, kan ik dit slecht waarderen. We waren echter al in gesprek en hij had me zijn hulp al aangeboden. Van schrik was dan ook geen sprake. Dat neemt niet weg dat dit hulpvaardige gebaar alsnog niet welkom is. Één rustige, heldere zin is echter genoeg om mijn punt te maken. Daarna loopt hij naast me verder, in de wetenschap dat hij Freaser zo de kans geeft mij goed te leiden. We bereiken dan ook veilig de overkant, zonder een kwaad woord of boze blik.

 

Daar aangekomen vraag ik of er, gezien zijn eerdere veronderstelling, een makkelijkere weg was om dit te doen. Hij legt me uit dat er verderop veel fietsen staan. "Maar ik weet niet of u dat ziet." Ik antwoord dat ik daarom ook altijd rechtsaf sla en het fietspad op een later punt oversteek. Pas dan komt de vraag waar ik naartoe moet. Pas dan wordt mijn eerdere verwarring weggenomen. Deze man had een andere eindbestemming voor mij in gedachten. Dit illustreert maar weer eens hoe weinig een mens over een ander weet en vooral hoeveel er zelf bij wordt verzonnen.

 

Rustig loopt de man naast mij verder. Hij hoort hoe ik Freaser commando's geef, hij ziet hoe Freaser ze opvolgt en me vakkundig om obstakels leidt. Vastberaden plant hij me aan de rand van de stoep, zodat we het fietspad kunnen oversteken. "Ik zie dat het allemaal wel goedkomt." Wat is het soms toch fijn wanneer mensen hardop denken en bereid zijn hun eerdere verwachtingen los te laten.

 

Nog mooier is het als iemand niet alleen dingen ziet, maar daar ook iets mee doet. Als iemand durft na te denken over datgene wat hij ziet. Deze man, die eerst misschien verkeerde conclusies trok, durft dat. "Ze zien je gewoon niet", meldt hij verwonderd, terwijl fietser na fietser mijn witte stok negeert. "Terwijl het toch zo duidelijk is." Zonder dat ik het hoef te vragen, geeft hij me een seintje dat ik veilig kan oversteken. Ik bedank hem voor zijn attente gedrag en vriendelijk wensen we elkaar een prettige dag.

 

Deze man deed veel dingen die ik vaak niet kan uitstaan. Hij dacht dat ik mijn weg niet zelf kon vinden. Hij bedacht dat ik ergens heen wilde, zonder dat daar enige reden voor was, en had het nog fout ook. Hij pakte ongevraagd mijn arm. Maar omdat we beiden duidelijk communiceerden, leidde dit niet tot onenigheid of nare gevoelens. Sterker nog, de rest van de o zo bekende route legde ik af met een grote glimlach op mijn gezicht. Iemand schoot onbaatzuchtig een ander te hulp en stond open voor diens reacties. Wat is goede communicatie toch een mooi iets. Het mooist vond ik echter dat hij - vermoedelijk voor het eerst in zijn leven - bewust zag hoe kwetsbaar iemand in het verkeer kan zijn als mensen geen rekening met elkaar willen houden. Kijken kunnen de meesten. Durven zien is niet voor iedereen weggelegd. Deze vreemdeling deed het. En daar kwam geen communicatie aan te pas.