Sinterklaas
is weer in het land, de eerste kerstliedjes zijn op de radio en winkels roepen
om het hardst dat ze de leukste cadeautjes verkopen. Dat kan maar een ding
betekenen: het jaar loopt ten einde. Een jaar gaat nooit stilletjes weg. Nee,
het stelt eisen. Twee van de mensen die gehoor geven aan die roep, zijn Dolf Jansen en Louise Korthals. Met hun
oudejaarsconference Omdat we het waard
zijn geven zij een stem aan 2017. Jansen boeide en amuseerde me al vaker
via radio, tv en een cabaretlezing op een literatuurfestival. Korthals is voor
mij niet meer dan een naam. Het duo blijkt om veel meer redenen een opvallende
combinatie, ontdek ik op Black Friday 24 november in de Deventer Schouwburg.
Slim
De avond zit
bomvol goede grappen. Het is heerlijk om eens de lol in te zien van al die
vervelende, maffe en opvallende zaken die gebeurden in 2017. Tegelijkertijd
word ik door nieuwe invalshoeken en vergelijkingen uitgedaagd anders naar de
dingen te kijken. Dat die inhoud en hun ideeën over onze samenleving worden
gewaardeerd, blijkt wel uit het applaus. Af en toe gaan ze wat te snel. Met de
vraag "Wie voelt zich man óf vrouw?" gaan ze wel erg voorbij aan
alles wat daartussen ligt en waar het naar mijn idee juist om gaat in de
discussie over genderneutraliteit.
Elke avond
is deels uniek. Tot mijn vreugde wordt uitgehaald naar het gedoe van Black
Friday, waaraan ik me door alle schreeuwerige reclames al flink had geërgerd.
Ook zijn ze zo slim grapjes te maken over Deventer en de lokale actualiteit,
waardoor meteen een band met de zaal ontstaat. Het voelt goed dat er moeite is
gedaan voor ons als publiek. Ook de wetenschap dat elke avond enigszins anders
verloopt, geeft het gevoel dat je bij iets unieks aanwezig bent. Dit ondanks
het feit dat geregeld wordt benoemd hoe vaak ze wel niet spelen. Ze zoeken op
meerdere punten met succes interactie met de zaal. Vooral Jansen heeft
razendsnel een scherp antwoord klaar. En natuurlijk is iemand op de eerste rij
de lul, al gebeurt dat op zo’n manier dat ik het niet vervelend zou hebben
gevonden daar te zitten. Inspelen op het hier en nu en toch alles zo in je
hoofd en de hand hebben dat je je verhaal op tijd en goed afrondt, ik vind het
knap.
Ruimte
De snelheid
houd me scherp, maar maakt wel dat de rake zinnen, liedteksten en gedichten die
plotseling tussen de grappen opduiken, weer uit mijn hoofd worden gejaagd door
het volgende salvo. Een aantal zou ik maar wat graag teruglezen om goed te
laten bezinken, nogmaals spijkers op hun koppen te laten slaan en lessen uit te
trekken. Louise Korthals blijkt prachtig te kunnen zingen en Dolf Jansen
verrast me met zijn stem. Een goede pianist op het podium is natuurlijk een
pluspunt. Dat hij aan het eind even moet laten horen dat hij ook gitaar kan
spelen, vind ik wat overbodig – gebruik dat instrument vaker of speel dat ene
intro dan ook gewoon op de toetsen, dat had prima gekund. De overgangen tussen
Jansen en Korthals zijn vaak abrupt, waardoor vooral de bijdragen van Korthals
niet altijd ‘af’ lijken. Jansen is zeer adrem, ook wanneer Korthals een onderwerp
aandacht geeft, en claimt met zijn stand-up comedy de meeste ruimte. Ik betwijfel
of ze door deze samenwerking beter uit de verf komen.
Korthals is
geboren in Deventer, meldt ze tussen neus en lippen door als ze bijna afronden.
Even denk ik dat het een grap is, of een wel heel goedkope manier om de zaal
voor zich te winnen. Maar nee, dan had ze het wel aan het begin gemeld. Het
internet leert me dat het een feit is, wat ik zelfs met alle berichtgeving over
nepnieuws wel wil geloven. Het siert haar dat ze het publiek wil overtuigen met
wat ze te bieden heeft, in plaats van slechts met haar geboorteplaats. Aan het
begin vind ik de grappen van Korthals wat overdreven en te geacteerd, waardoor
ze hun kracht verliezen. Naarmate de avond vordert, brengt ze juist de rust.
Haar sterkste moment ontstaat wanneer ze de tijd neemt het verhaal van de brand
in de Londense flat te delen. Ze bouwt het op, neemt ons door beeldende zinnen
mee naar die plek en de vreselijke gebeurtenissen, oorzaken en gevolgen. Dan geloof
ik haar en ik bevestig dat met kippenvel.
Kleine verhalen
Natuurlijk
komen veel ‘oh-ja-momenten’ voorbij. Dan ineens wordt het heel kwetsbaar en
vertelt Dolf Jansen over zijn overleden vader. Het overheerst niet, wat goed is
aangezien je van een oudejaars mag verwachten dat het gaat over een jaar dat je
(her)kent. Wel toont het duidelijk hoe juist dit soort kleine verhalen bepalen
wat voor jaar iemand heeft. Dat is maar al te herkenbaar. Met hun cabaret en
liedjes weten ze soms ook totaal onverwacht mijn kleine verhalen uit 2017 te
raken. Op die momenten worden in mijn hoofd mijn jaar en de oudejaarsconference
even een. Misschien is dat wel de bijzonderste kracht van theater.
Jansen en
Korthals laten zien dat het grote verhaal niet het enige is. Als het verhaal
jou niet past, of als je het niet wilt, kan je er je eigen kleine verhaal
tegenover zetten. En hoe meer mensen dit doen, stel ik me zo voor, des te
groter de kans dat het grote verhaal wijzigt. We verlaten de zaal terwijl “Don’t
look back in anger” uit de speakers klinkt. Een passende boodschap. Als je dan
toch terug wilt kijken naar heftige momenten zoals de aanslag in Manchester,
vergeet dan niet de verhalen over de verbondenheid tussen onbekenden, gevonden
in muziek en in elkaar.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten