Op weg met Wilka

 

Vlot haastte Wilka zich naar binnen. Ze lokaliseerde al snel de bak met speelgoed en binnen een mum van tijd was de vloer veranderd in een tapijt van knuffels. Alles moest even worden vastgehouden, maar veel werd ook weer van zich af geworpen. Even liep ze met Loni’s leeuw rond, maar al snel verkoos zij haar eigen drie favorietjes, waaronder een dolfijn. Even later lag ze tevreden op haar rug tussen de beestenbende.

 

We waren allebei moe, dus rustig aan doen klonk als een verstandig plan. Het enige dat ik haar deze avond wilde leren, was dat mijn slaapkamer verboden terrein was. Zo zou ik de deur open kunnen laten en haar vannacht kunnen horen, zonder dat ze zou denken dat ze bij mij mocht slapen. Dit aanleren was echter niet nodig. Terwijl ik mijn tas leegpakte, bleef Wilka zonder enige aanwijzing van mijn kant in de deuropening staan toekijken. Dat is makkelijk, dacht ik nog. Maar even later, toen de deurbel ging, bleek wel dat er nog genoeg andere leermomentjes zouden komen. De postbode stond voor de deur van het appartementencomplex en ineens was ik dus het huis uit. Al snel stond Wilka met haar voorpoten op de vensterbank om te zien waar ik was gebleven. Toen had ze ook in de gaten dat dit wel een handige houding was om te zien wie er allemaal langs het huis kwamen lopen.

 

Al het voor haar nieuwe speelgoed bleef haar aandacht trekken. Ze schudde ermee, gooide het weg, haalde het weer op en duwde het op mijn schoot. Maar het leukste was toch wel er hard en onophoudelijk mee piepen. Ze overstemde met gemak de televisie. In me woedde een strijd: lachen of knettergek worden? Toen mijn gevoel naar het tweede begon om te slaan, verzocht ik haar op te houden en wonder boven wonder deed ze dat nog ook. Maar wat is het heerlijk, weer leven in huis!

 

Toen Wilka weer tot rust kwam, legde ik haar op haar kussen. Deze houdt echter lucht vast als er lange tijd niemand op heeft gelegen en dus vond ze het maar een stom ding. Later lag ze er nog enkele seconden op, wederom op mijn verzoek, maar dit ging niet van harte. Ik begon me al af te vragen of ik iets anders zou neerleggen voor de eerste nacht, toen ze zelf nog een poging deed. Ik spoorde haar aan, ze plofte neer en rolde zich op. Ik moest haar wekken voor de laatste uitlaatronde en daarna zocht ze zelf haar kussen weer op. Ik kon met een gerust hart gaan slapen, Wilka was thuis.

 

Dit alles leerde en ontdekte ik in een paar kleine uurtjes. Daarbij ging dit allemaal makkelijker, omdat Wilka en ik al vijf intensieve dagen samen hadden doorgebracht. In deze uurtjes leerde ik weer nieuwe kanten van haar kennen en ontdekte zij de eerste nieuwe huisregels. Maar dit alles heeft weinig betrekking op de dingen die we tijdens onze samenwerking op straat tegen zullen gaan komen. Als het goed is hoef ik dus niet meer uit te leggen waarom er, elke keer als iemand een nieuwe geleidehond krijgt, eerst samen getraind moet worden. Wat vindt de hond leuk? Voor welke beloning en aanmoediging is hij/zij gevoelig? Wanneer dient er strenger opgetreden te worden? Hoe geeft de hond dingen onderweg aan? Hoe haal je het beste uit je hond? Dit en nog veel meer komt in de instructieweek aan bod. En dan heb ik het allerbelangrijkste nog niet genoemd: het begin van wederzijds vertrouwen.

 

Gedurende vijf dagen verbleef ik bij KNGF Geleidehonden. Samen met Wilka deelde ik een kamer en ik mocht meteen haar verzorging op me nemen. Overdag trainden we in Amstelveen en Amsterdam. Hier liet Wilka’s trainster me ervaren wat Wilka allemaal kan. We begonnen in een rustigere wijk en bouwden het werk steeds verder uit. Drukkere straten vol obstakels, het winkelcentrum, een markt, reizen met het openbaar vervoer, alles kwam aan bod. Tijdens het lopen kreeg ik uitleg over waarom Wilka dingen doet zoals ze doet en hoe ik daar het beste op in kan spelen.

 

Het is heel bijzonder om te merken hoe we van dag tot dag beter op elkaar ingespeeld raakten. Wilka vond het steeds leuker om met mij aan de beugel op pad te gaan en langzaam maar zeker begon ik signalen van haar te herkennen. Ik leerde mijn reacties beter timen en Wilka nam zelfverzekerder beslissingen over de te kiezen richting. Ook werd ik regelmatig gewezen op zaken waarvoor Wilka me had behoed: overhangende takken, fietsen, een uitstekende staaf waar ik anders lelijk over zou zijn gevallen. En wat het vertrouwen misschien wel het meest versterkte, was zelf ervaren hoe ze me wegtrekt uit gevaarlijke situaties.

 

Commando’s weigeren is wat mij betreft het knapste en moeilijkste dat geleidehonden leren. Ik wist al dat geleidehonden dit kunnen, maar het zelf doen heeft zoveel meer impact dan een belofte over Wilka’s kunnen. Dit weten de trainers ook en dus werd ik aan de rand van het perron gezet, gezicht richting spoorlijn. Maar hoe erg ik Wilka ook aanspoorde te gaan lopen, ze dacht er niet over rechtdoor te gaan. Resoluut snelde ze voor me langs en trok ze me weg bij de rand. En ook een roltrap kreeg ik haar echt niet op. Even deed ze nog een extra stapje, maar daarna draaide ze zich kordaat om en kon ik niet anders dan weglopen bij de roltrap, die een gevaar voor Wilka’s nagels zou betekenen als ze wel naar me had geluisterd. Doe dan ook niet zo stom en luister naar me, moet ze gedacht hebben. En dat is precies wat ik de komende tijd meer en meer zal gaan durven.

 

Naarmate de week vorderde, liet Wilka steeds meer van zichzelf zien. Zo begon ze woensdag enthousiast met lopen en liep ze zonder te stoppen een gelijkvloerse stoep af. Dit moest dus opnieuw, want ongemerkt op straat belanden maakt het er niet veiliger op. Daarbij zijn zijstraten een goede manier voor mij om me te oriënteren, maar dan moet ik ze wel opmerken. Dus draaiden we ons om en mocht Wilka het opnieuw proberen. Wederom liep ze door. Dit herhaalde zich een aantal keer, tot ze er klaar mee was en stilstond aan het einde van de stoep. Een opluchting? Absoluut. Ze was dus niet altijd zo braaf en netjes. Gelukkig maar.

 

En dan is er nog de langste route op de donderdag, waar iedereen altijd naar uitkijkt. Op die tocht dwars door Amsterdam wordt pas echt duidelijk wat er de afgelopen dagen is geleerd en hoe ontzettend veel de hond kan. Ontspannen en zonder twijfel volgde ik Wilka over het Damrak, de Dam en andere chaotische straatjes van de stad. Vakkundig omzeilde ze mensen, fietsen, vrachtwagens met openstaande laadkleppen en ga zo maar door. Van een groot deel van die chaos merkte ik het bestaan nauwelijks op. Ook de drukte van de spits op Amsterdam Centraal deerde Wilka niets. Zij lette overduidelijk een stuk beter op dan menig haastige reiziger. Zo vloeiend en vlot door die drukte lopen, zonder de situatie te kennen, geeft een enorme kick. Dit deden we toch maar mooi even en dat na een paar daagjes samen. In zo’n onvoorspelbare stad als Amsterdam zou ik na een paar minuten al doodmoe zijn geweest als ik mijn weg met stok had moeten zoeken. Om maar niet te spreken over de builen op mijn hoofd. Wel eens opgelet hoeveel zaken er op hoofdhoogte zijn? Al die dingen zou ik met mijn stok missen. De afgelopen maanden lukte het me door goed op te letten en te luisteren mijn hoofd heel te houden, maar dat vergt concentratie bij iedere stap. Nu voelde ik alles wat ik weten moest door de beugel in mijn linkerhand. Mijn oren gaven natuurlijk nog steeds de signalen door, maar nu kon ik me richten op een algemener ‘beeld’ van de omgeving. Zo kon ik ook aandacht besteden aan wat er verder dan twee meter om me heen gebeurde. Het nauwkeurige manoeuvreren liet ik met een gerust hart aan Wilka over. Het is gewoonweg onmogelijk om te beschrijven hoe groot dat gevoel van vrijheid is.

 

Maar niet alleen Wilka verdient lof voor deze prestatie. Zij werd niet vanzelf zo’n sociale, lieve en hardwerkende hond. Zij is nu hier vanwege de mensen die haar vol liefde en toewijding hebben opgevoed, getraind en verzorgd. Ieder complimentje dat Wilka in de toekomst zal krijgen, is dus ook voor hen. En dát ze complimentjes gaat krijgen, is een ding dat zeker is.