Amsterdam

Als de laatste maanden iets hebben bevestigd, dan is het wel dat Wilka ontzettend houdt van haar werk. Voor 13 maart 2020 kon ze heel goed mokken en sjokken, bijvoorbeeld tijdens een kantoordag. Wéér hetzelfde, niks voor haar. Maar van dat vele thuis zijn werd ze letterlijk binnen een dag triest en tot op de dag van vandaag zie ik hoe ze zich tijdens mijn werkdagen terugtrekt. Ze is rustig, slaapt veel, maar lijkt juist niet tevreden. Ze is stiller, afgestompter. Tot ik het initiatief neem en we iets gaan doen. Een rondje door de wijk in tuig, al is dat niks vergeleken met centrum Arnhem in spitstijd, vindt ze duidelijk veel beter dan vervelen. Zoekspelletjes, apporteren, een gezellige kroelpartij: kwispelend en fanatiek is ze meteen weer Wilka zoals Wilka hoort te zijn. Dus toen we besloten naar de voorstelling van Willemijn Verkaik in het DeLaMar Theater te gaan, was ik ook voor Wilka blij dat we daar een dagje Amsterdam van maakten.

Vijfenhalf jaar later

Met Wilka terug in Amsterdam, dat roept herinneringen op. Vijfenhalf jaar eerder was dat namelijk de plek waar de basis van onze samenwerking werd gelegd. Tijdens een week instructie bij KNGF Geleidehonden leerde ik mijn nieuwe hond kennen, en zij mij. We leerden de beginselen van elkaar begrijpen en samenwerken. De weg die we daar begonnen, bleven we de afgelopen jaren volgen. Ik weet haast niet meer hoe het was, die eerste dagen. Het gaat zo vanzelf nu. Ik weet nog dat ik me vanaf het begin door haar liet meenemen, maar mijn reacties nu zijn intuïtiever. Ik merk zo veel meer.

De grootste kick in die trainingsweek was toch wel de wandeling dwars over de Dam en door bijbehorende drukte. Dat we dat al na een paar dagen konden! Druk is het er nu weer, ontzettend druk. Mensen lopen tegen de stroom in, staan ineens stil om te overleggen of een etalage in te kijken, zigzaggen over straat. Ik laat Wilka haar gang gaan. Hoewel ze het liefst links loopt, heeft ze steeds vlot door dat rechts houden een betere optie is. Beter dan menigeen die wel de richtingaanwijzingen kan begrijpen. Beheerst leidt ze me om alle obstakels en vooral de vele mensen heen. Dat de afgelopen maanden voor haar rustiger waren, heeft totaal geen effect. Ze werkt alsof ze nooit anders heeft gedaan, negeert aaiende mensen en blaffende honden, en bedenkt slechts één keer dat een opvliegende duif toch wel erg leuk is.

Bakken werkervaring

Jaren geleden zou ze meer hebben geprobeerd in te halen, harder te lopen. Als ik haar subtiel laat merken dat inhalen even niet handig is, iets met anderhalve meter, gaat ze daarin mee. De volledige, alles buitensluitende concentratie die ze bijvoorbeeld op Schiphol had, voel ik niet. Ze werkt er geen fractie minder om, maar toch voelt het anders. Wilka wordt ouder, stel ik niet voor de eerste keer vast.

En toch, de mindere kanten van het ouder worden zijn niet het hele verhaal. Haar leeftijd betekent immers ook dat ze bakken vol werkervaring meedraagt. En die benut ze, want zodra we een rustigere straat in lopen, zet ze uit zichzelf een paar tandjes bij. Verstandige, beheerste hond. En dat voor die kleuter van mij. Wat kan ik dan trots zijn. Dat hebben we met zijn tweeën toch maar bereikt.

Met zijn drieën

En met zijn drieën. Wilka’s slimheid betekent dat ze al tijden geleden doorhad dat mijn vriend vaak de route bepaalt als we samen op pad gaan. Twee keer te ver doorlopen terwijl hij ergens bleef staan, en haar initiatief kelderde enorm. Ook als ze hem volgt, blijft ze werken en neemt ze een andere route als het te smal wordt. Maar ik wilde haar zover krijgen dat ze weer zelf het voortouw zou nemen. Dat kan ze best, en dat loopt veel fijner en soepeler. Vandaag laat zien dat ons doorzettingsvermogen vruchten afwerpt: ze loopt bijna constant voorop, volgt hem in winkels – op mijn verzoek, want ik weet niet welke spullen zijn aandacht trekken - en heeft daarna buiten slechts een kleine aanmoediging nodig weer zelf haar weg te zoeken. Winkelen vindt ze trouwens nog even stom als altijd: ze probeert me letterlijk de deur te wijzen, en als ik schoenen wil passen stopt ze haar kop tussen mijn benen, zodat ik niet bij mijn voeten kan en haar ga kriebelen.

Wilka in DeLaMar

Na uren keihard werken komen we aan bij het DeLaMar Theater. Voor het eerst dit jaar naar het theater, en dan ook nog eentje die zo goed bekend staat en waar ik dolgraag heen wilde. Wilka en theater bleek in het verleden niet zo’n succes. Maar na die blaf bij Yentl en de Boer en stressen bij Simone Kleinsma, heeft ze zonder veel spanning al veel doorstaan. Op de eerste rij bij een dansvoorstelling met zelfs oorverdovende slagen op vaten, een musical in Schotland, muziek in een tent… Ik vind het nu spannender dan zij.

Voordeel van de coronaregels: Wilka heeft zeeën van ruimte. Die benut ze ook; ze ligt uitgestrekt bij te komen op het zachte rode tapijt op de plaats van de weggehaalde rij voor ons. Vlak voor de voorstelling begint, leg ik haar achter mijn benen. Wilka houdt wel van een veilig hoekje, weet ik, en zo kan ik zonder moeite voelen wat ze doet. Dat vindt ze prima, tot op zekere hoogte: ze steekt meteen haar neus tussen mijn benen door om geboeid naar het podium te kijken. Tot de voorstelling begint, dan legt ze haar kop neer. Ik voel haar slechts één keer licht schrikken, bij een onverwacht harde klap op percussie, maar mijn geruststellende hand is eigenlijk niet nodig. Ook hiervoor draait ze haar zachte, harige poot niet meer om.

Schilderen met muziek

Tijdens de voorstelling, And Now, vertelt Willemijn Verkaik wat de plotselinge verandering van megadruk leven naar een lege agenda met haar deed. Herkenbaar, grappig, maar ik ben steeds pas echt blij wanneer er weer muziek begint. Bijpassende liedjes, van “Het dorp” en “Aan een klein meisje” tot “9 to 5”. Ze staat op het toneel met Mark Kuypers (piano) en Bart van Hoof (blaasinstrumenten, percussie). Die twee mannen dragen en ondersteunen haar, en voegen ontzettend veel toe. Zoals Willemijn zegt na “Into the Unknown” uit Frozen 2: normaal speelt daar een 80-koppig orkest, zij doen het met zijn tweeën. Ik heb geen instrument gemist.

Ik ken Willemijn Verkaik van Wicked, een van mijn favoriete musicals. Dus dat ze kan zingen, wist ik al. Maar wat is het fijn dat weer te horen. Ik lach als ze opent met de regels voor het publiek – niet meezingen of opnemen, wél genieten – op de melodie van “Defying Gravity”. Slim, heeft ze die bekende uithaal meteen gehad. Doet ze zomaar even, lijkt het wel.

Door Wilka’s ontspannen houding, en natuurlijk vooral door de drie musici op het toneel, is het een eitje te doen wat Willemijn ons opdraagt: genieten. Ze zingt Engels, Nederlands, Duits. Ik versta ieder woord, zonder dat haar uitspraak geforceerd klinkt. Bart en Willemijn spelen samen “Close to You”, waarbij de melodie van zang en saxofoon steeds om elkaar heen lijken te draaien. Wat is ze toonvast, en wat een verrassend arrangement. Bij een nummer als “She Used to Be Mine” toont ze dat ze me heel makkelijk rustig kan meevoeren en het lied dan steeds verder kan opbouwen tot een explosie van geluid en emotie. Felle, zuivere uithalen en ingetogen klanken, ze gebruikt haar technieken om steeds weer een ander verhaal te schilderen.

Thuis is Wilka binnen het kwartier in dromenland, van waar ze luidruchtig verslag doet. Maar maandag staat ze alweer afwachtend in de kamer: wat gaan we nu doen? Samenwerken met haar blijft een feest, en wat is het dan tof om te merken hoe graag ze het doet. Terwijl zij de rust alweer zat is, kan ik nog even teren op een avond in een prachtig theater met vriendelijk personeel, door wie de soms nog onwennige afstand meer voelde als een luxe. Ik kan teren op een fijn dagje uit, en een avond vol mooie muziek.