Next stop: London

En toen zaten we vast in de underground. Zoekend lopen we heen en weer, onze koffer achter ons aan trekkend. Af en toe roep ik de naam van mijn reisgenote Laura en krijg ik een “Hier ben ik!” terug, zodat ik weet dat geleidehond Wilka nog de juiste persoon volgt. Natuurlijk doet ze dat, maar in deze chaos van stemmen, voetstappen en langsrazende metro’s is wat bevestiging wel fijn. Mensen drommen richting roltrap. Wij zoeken een andere uitweg, die er niet blijkt te zijn. Welkom in Londen.

 

Ik moet bekennen: ik had mijn terugkeer naar deze metropool toch anders voorgesteld. Ook al zijn we op loopafstand, ons hotel lijkt onbereikbaar. Vanwege het gevaar op afgescheurde nagels mag Wilka de roltrap niet op, maar vaste trappen of liften zijn nergens te bekennen. We reizen een halte verder, tevergeefs. Uiteindelijk zet een medewerker een roltrap stil en leid ik Wilka aan de riem naar boven. Ik vraag de man of we dit probleem vaker gaan tegenkomen. De enige garantie op liften die hij kan geven zijn rolstoeltoegankelijke stations. Een blik op de metrokaart zegt genoeg: dat zijn er bizar weinig. Aangezien zowel mijn reisgenote als ik aan vrijheid en flexibiliteit hecht, is het tijd voor plan B. We zijn nog maar net onderweg en ze moet al leren dat (een reisgenoot met) een visuele beperking nog weleens creativiteit vereist. Gelukkig heeft ze die genoeg en raken wij gedurende de dagen erna vertrouwd met het Londense bussysteem - een stuk langzamer, maar toegankelijk. Balen, schakelen en door!

 

Magische wereld

Aangezien we allebei zijn opgegroeid met de boeken van J.K. Rowling, mag een bezoekje aan Studio Tour London – The Making of Harry Potter niet ontbreken. Vanaf het moment dat we het gebouw naderen, bepaalt de filmmuziek de sfeer. Het liefst zou ik over de touwen klimmen en de sets binnenstappen, om eindelijk een ‘beeld’ te kunnen vormen van wat andere bezoekers nu en in de films zien.

Gelukkig kan ik de vage contouren die ik zie op allerlei manieren aanvullen. Ik ben gezegend met een reisgenote die hier en elders haast onvermoeibaar bordjes voorleest, beschrijft wat ze ziet en me laat voelen wat ze kan. Filmpjes en medewerkers delen interessante en verrassende informatie over het filmproces. Ik hoor de mechaniek die voorwerpen laat bewegen – het lijkt wel tovenarij! -, voel de onregelmatige keitjes van de magische winkelstraat onder mijn voeten en wanneer we vragen of er voor mij iets meer te voelen valt, zijn de medewerkers allemaal even hulpvaardig en meedenkend. Het is duidelijk dat ze deze situatie kennen en weten wat hun mogelijkheden zijn. Ze geven me voorwerpen in handen en vertellen over het hoe en waarom van hun bestaan. En als ze niets meer voor me hebben, melden ze waar nog meer voelmogelijkheden zijn. Zo sta ik die dag met de vreemdste voorwerpen in mijn handen. Denk aan een boek vol toverdrankrecepten, een hand van een kobold, materialen waarmee de maquette van het kasteel is gebouwd en een siliconen voet van actrice Evanna Lynch (inclusief kippenvel). Allemaal reuze interessant, allemaal handgemaakt. We kunnen dan ook maar één conclusie trekken: wat een werk!

 

Sightseeing

Natuurlijk staat ook sightseeing op het programma. Ik hoor de Big Ben, voel de zuilen van Westminster Abbey, luister naar de artiesten in Covent Garden en geniet van de relatieve rust in Hyde Park, waar het geluid van zingende vogels voor het eerst de verkeersherrie overstemt. In het Imperial War Museum krijgen we een privé-rondleiding, speciaal voor blinde en slechtziende bezoekers. Onze gids is duidelijk een expert als het om (oorlogs)geschiedenis gaat en hij besteedt niet alleen aandacht aan de voorwerpen die ik mag voelen, maar beschrijft ook zeer gedetailleerd enkele voorwerpen achter glas. Inclusief historische context, hoe ze op bezoekers overkomen en waarom ze worden geëxposeerd. Fascinerend.

 

Les in liggen

Ook Wilka ontdekt nieuwe dingen. Nee, niet op werkgebied; zelfs Londen lijkt haar niet te overweldigen en rush hour is alleen maar leuk. Hoewel ik de weg net zo min weet als zij, wordt ze daar alles behalve onzeker van. Kordaat loopt ze naast onze reisgenote en kaartlezer. Ze houdt haar in de gaten en volgt haar richting, maar blijft zelf nadenken en geeft bijvoorbeeld oversteekplaatsen aan die mijn vriendin voorbijloopt. Op haar beurt meldt Laura welke kant we op gaan, wat ik dan weer aan Wilka doorgeef, en zoekt ze verbaal contact zodra ze merkt dat ik niet meer weet waar ze loopt. Over goede communicatie gesproken.

 

Wat Wilka dan wel heeft geleerd? Dat ze prima kan liggen in tuig. Tuig aan betekent actie. Als ze werkt is liggen er dan ook niet bij, tenzij het echt moet of iets heel lang duurt. Maar in de wereld van Harry Potter worden stukjes slenteren keer op keer afgewisseld met stilstaan. Terwijl wij luisteren, lezen, voelen en kijken vraagt zij zich duidelijk af waarom ze me niet via de makkelijkste weg langs alle mensen mag leiden en steeds mee moet richting obstakels als hekken en gespannen touwen. Maar op een gegeven moment valt het kwartje: als die meiden stilstaan, duurt het nog wel even. Daar legt ze zich bij neer. Letterlijk. Een dag later blijkt maar weer eens hoe snel ze leert. De gids van het Imperial War Museum is nog maar nauwelijks aan zijn uitleg over het eerste voorwerp begonnen of naast me klinken een plof en een zucht. De eerste van vele.

 

Wereldstad-proof

Het moge duidelijk zijn: Wilka heeft een enorm aanpassingsvermogen. Ze leidt me zonder aarzelen door deze wereldstad. Dat dit haar niet in de koude kleren gaat zitten, blijkt zodra we ’s avonds onze hotelkamer binnenlopen en zij meteen haar kleedje opzoekt. Een fanatiek trekspelletje en racen met Londense vriendjes in het park helpen haar te ontladen. Dat is ook wel nodig, want dit kon weleens de pittigste werkweek uit haar carrière tot nu toe zijn. Maar hoewel ik ontzettend veel van haar vraag, gunt ze me nauwelijks de tijd me af te vragen of ik te veel van haar verwacht. Een dag na terugkomst in Nederland, terwijl ik best nog even in bed zou willen kruipen vanwege een drukke week en een nachtelijke terugreis, zeurt mevrouw alweer om actie.

 

De reactie op mij en Wilka is heel anders dan in het Lake District. Geregeld richten mensen zich tot mijn vriendin om te vragen of ik hulp nodig heb, iets wat ook in Nederland gebeurt. De enige keer dat ik even alleen buiten ben, word ik net als een paar maanden geleden wel meerdere keren aangesproken. Waar in november mensen uitgelaten om Wilka’s nek hingen, slaan de aaiers nu veel geniepiger toe. Als ik in gesprek ben of wat sta te voelen, wordt Wilka met zachte geluidjes gelokt en geaaid. Als ik haar meeneem buiten het bereik van die grijpende handen, wordt me verzekerd dat het “okay” is; zij vinden het niet erg. Nee, maar ik en Wilka wel! (lees hier waarom)

 

(On)toegankelijk

Onze eerste ervaringen wat toegankelijkheid betreft zijn duidelijk niet positief. Ik verbaas me erover dat een wereldstad als Londen nog zulke struikelblokken kent, en dan heb ik nog geluk dat ik die roltrap als het moet op kán lopen. Aan de andere kant: museummedewerkers zijn allemaal even vriendelijk, behulpzaam en meedenkend. Alle liften die we gebruiken melden op welke verdieping ze stoppen en oversteekplaatsen zijn gemarkeerd met noppentegels. Deze laten me in eerste instantie echter enorm schrikken. In Nederland worden onder meer bushaltes en oversteekplaatsen met een strook noppentegels aangegeven. Hier zijn deze oppervlakken vele malen groter, waardoor ik ook de noppentegels van oversteekplaatsen die we voorbijlopen onder mijn voeten voel. Resultaat: ik denk dat ik zo de straat op loop. Gelukkig heb ik vertrouwen in Wilka, mijn vriendin en in wat mijn zintuigen me vertellen en lukt het al snel de aangeleerde waarschuwingssignalen die mijn voeten razendsnel naar mijn hersens sturen te negeren. Vreemd is ook dat ik maar een enkel verkeerslicht tref dat geluid maakt als het licht op groen springt. Londense straten op goed geluk oversteken is uiteraard geen goed idee. Een volgend bezoek aan deze stad vol leven en cultuur zal dus vast weer in goed gezelschap zijn. En dat vind ik helemaal niet erg!