Top 2000

“Oh nee hè, niet weer die Top 2000!” Vanaf 1999 is het vaste prik: de laatste week van het jaar luisteren wij Radio 2. Er wordt gefloten, gezongen, onder het eten met bestek meegetikt. Smachtend wacht ik op het nieuwe jaar, wanneer ik weer inspraak heb in de zenderkeuze en 3FM nummers ons huis in stuurt die geen lichtjaren bij mij vandaan liggen. Wat is er nou zo leuk aan al die ouderwetse deuntjes? En wat al helemaal niet te begrijpen is: hoe kan het dat mijn ouders zo bizar veel liedjes kennen?

Omdat we het waard zijn: 2017 in verhalen

Sinterklaas is weer in het land, de eerste kerstliedjes zijn op de radio en winkels roepen om het hardst dat ze de leukste cadeautjes verkopen. Dat kan maar een ding betekenen: het jaar loopt ten einde. Een jaar gaat nooit stilletjes weg. Nee, het stelt eisen. Twee van de mensen die gehoor geven aan die roep, zijn Dolf Jansen en Louise Korthals. Met hun oudejaarsconference Omdat we het waard zijn geven zij een stem aan 2017. Jansen boeide en amuseerde me al vaker via radio, tv en een cabaretlezing op een literatuurfestival. Korthals is voor mij niet meer dan een naam. Het duo blijkt om veel meer redenen een opvallende combinatie, ontdek ik op Black Friday 24 november in de Deventer Schouwburg.

Defecte geluidskaart

Ken je dat? Je loopt door de wijk waar je al jaren woont, maar ineens is alles anders. De gebouwen zien er vreemd uit en je ziet je huis nergens. Vertwijfeld vraag je je af of je naar een onbekende plek bent geteleporteerd. Je ogen flitsen heen en weer, op zoek naar iets vertrouwds. Een droom? Niet geheel. Zo voel ik me vandaag terwijl ik mijn hond uitlaat.

Freaserlijk gezellig

Het was al een jaar geleden dat hij me in Nijmegen bezocht, maar hij liep naar mijn voordeur alsof het gisteren was. Hevig kwispelend werden Wilka en ik begroet en toen zijn baas vertrok, reageerde hij nauwelijks. Al snel kroop hij tevreden op zijn kussen om bij te komen van de reis en vanaf het moment dat hij weer wakker werd, draaide hij mee in onze routine alsof hij nooit anders had gedaan. Freaser, mijn eerste geleidehond, woonde weer even bij mij.

Het b-woord

“Hé blinde!” Het jochie, ik schat hem een jaar of 12, fietst snel door. Hij klonk alsof hij zich heel stoer voelde door zoiets te durven roepen. Ik grinnik, allerminst beledigd. Meer dan de waarheid benoemen deed hij immers niet.

 

Visueel gehandicapt, visueel beperkt, visueel uitgedaagd, zintuiglijk beperkt; er zijn allerlei nette termen die omschrijven dat mijn ogen niet functioneren. Woorden die fijntjes om de hete brei heen draaien. Die impliceren dat ik bijzonder ben, ofwel door ‘anders’ te zijn, ofwel omdat ik nog van alles kan ondanks dat grote onnoembare obstakel op mijn weg. Blind zijn zegt echter niets over wie je bent of hoe je in de wereld staat. Benoem het dan ook als het simpele feit dat het is. Niks om de hete brei heen draaien dus, want zo heet is die niet.

Yentl en de Boer: magisch alledaags

“Je zit aan tafel, eet gehaktbrood met de liefde van je leven. Je geniet zo van de kinderen die zij je heeft gegeven. Je hebt een tuinset en een heggenschaar, maar in de garage staat de vluchtauto al klaar.” De rillingen lopen over mijn rug. Die zuivere tweestemmigheid, de muziek, de tekst - samen creëren ze een vreemde sfeer die me langzaam besluipt en zich dan onverbiddelijk aan me vastklampt. Er staat duidelijk nog iets te gebeuren. Dit lied gaat ergens naartoe. Maar waarheen? Dat weten alleen die dames op het toneel, met hun heldere stemmen. En dus hang ik aan hun lippen en laat ik me zonder tegenstribbelen meevoeren.

Netwerken

In een onbekende ruimte op onbekende mensen afstappen wier houding, huidige activiteit en gezichtsuitdrukking al even onbekend zijn, terwijl ik ruimte noch mensen zie. Dat is voor mij een netwerkbijeenkomst. Gêne, flaters, ongemak en onhandigheid liggen dreigend op de loer. Kijken en non-verbale communicatie lijken ineens o zo belangrijk. Kortom, geen enkele reden om niet te gaan.

Kanaalconcert Apeldoorn: mooie klanken langs het water, herrie uit de lucht

Op deze warme zomeravond van 26 augustus 2017 stromen mensen massaal naar het water en strijken neer op het gras. Enkele bootjes dobberen vlak voor het podium, waarop zo het Orkest van de Koninklijke Luchtmacht zal plaatsnemen, vergezeld door Trijntje Oosterhuis. Als wij aankomen is een rustig plekje vinden al behoorlijk lastig. Of toch niet. We ploffen neer op een opvallend leeg stuk gras en vermaken ons vervolgens kostelijk met de reacties van anderen. Keer op keer komen er mensen aangesneld, verrast door zo veel ruimte. Dan draaien ze zich om, en... “Maar hier zie je alleen maar geluidstent!” En weg zijn ze weer. Dat het twaalfde Kanaalconcert Apeldoorn hier beter klinkt dan op veel plekken met zicht, is geen reden genoeg te blijven. Grinnikend staar ik naar de tent, want ja, dat maakt voor mij toch geen verschil en mijn metgezellen weten ook heel goed waar het bij muziek echt om draait. De toon is gezet. Laat het orkest maar beginnen.

Van het padje

Wilka’s riem om mijn nek, haar tuig over mijn schouder, taststok vooruit en daar gaan we weer. Op naar rondje nummer ... Tja, hoeveel zouden het er inmiddels zijn? Ik woon nu al drie jaar in deze wijk en dit bosje is zo’n beetje dagelijks kost, dus reken maar uit. In die jaren is er een hoop veranderd. Van een prima pad transformeerde het in een moeras, waarbij kniehoge laarzen geen overbodige luxe waren. Leuk hoor, die grote machines waarmee ze bomen kappen en het hout vervoeren. Ik wist echter al snel hoe ik de grootste waterplassen kon vermijden – en als ik dat even vergat, herinnerden Wilka’s gespetter of natte voeten mij daar wel aan. Langzaam maar zeker werd het pad begaanbaarder en troffen we naast andere loslopende honden ook weer loslopende ouderen. Nu zijn de paden zelfs gladgetrokken en hoef ik na een flinke regenbui niet zo meer op te letten. Mijn voeten vinden het echter maar raar dat het pad ineens niet meer doet wat ze verwachten. Ergens is dat strakke ook bijna saai, te onnatuurlijk in dit stukje wijknatuur rond de koeienwei.

Blind voor 1 dag met Dedicon

21 juni, de langste dag van het jaar. Juist vandaag zijn er door het hele land mensen die ervoor kiezen zich een paar uur gedeeltelijk of volledig van dit licht te beroven. Blind voor 1 dag is een actie van het Oogfonds, waarbij deelnemers zich laten sponsoren en zo geld ophalen voor onderzoek naar oogziektes. Zelf blind of slechtziend op pad gaan vergroot bovendien de bewustwording over de obstakels in onze visuele maatschappij. Ook een groep collega’s van Dedicon gaat de uitdaging aan. Hoe hen dat vergaat? Om daarachter te komen en als ervaringsdeskundige tips te delen, wandel ik met hen mee.

Stilte in mij

Donderdagavond 4 mei. De trompet heeft geklonken, de klok slaat 8 uur. Vogels fluiten. Mensen herdenken. We zijn stil. Ik ben stil.

 

Mijn hoofd zit vol gedachten, toch is het ook daar stil. In mijn hoofd geen echo’s van schoten, harde stemmen, doodsangst. Ik vrees niet voor oorverdovend gebonk op de deur, buren die uit hun huis worden gesleurd om wie ze zijn. Ik ben thuis. Ik voel me veilig. Velen kunnen dat niet zeggen. Omdat ze het niet zijn. Omdat herinneringen hen volgen waar ze gaan. Omdat ze nooit meer iets kúnnen zeggen. Ik ben stil.

Into the woods: orkest in een sprookjesbos

“Er was eens, lang gelee, in een ver koninkrijk, een volgzame dochter, een trieste zoon, een kinderloze bakker en zijn vrouw.” De eerste zin van de musical Into the woods, gecomponeerd door Stephen Sondheim, windt er geen doekjes om: sprookjestijd! Als je weet dat die dochter Assepoester heet, die zoon Sjaak (je weet wel, die van de bonenstaak), en dat Roodkapje brood gaat halen bij het bakkersechtpaar, dat dan weer vervloekt is door hun buurvrouw de heks, weet je ook dat het een puinhoop wordt. En het is dan wel een sprookje, maar bij zowel “lang” als “gelukkig” worden vraagtekens geplaatst. Op mijn beurt plaats ik vraagtekens bij de reacties op het orkest, dat prominent op het podium aanwezig is, en droom ik van een eigen sprookjesslot.

Next stop: London

En toen zaten we vast in de underground. Zoekend lopen we heen en weer, onze koffer achter ons aan trekkend. Af en toe roep ik de naam van mijn reisgenote Laura en krijg ik een “Hier ben ik!” terug, zodat ik weet dat geleidehond Wilka nog de juiste persoon volgt. Natuurlijk doet ze dat, maar in deze chaos van stemmen, voetstappen en langsrazende metro’s is wat bevestiging wel fijn. Mensen drommen richting roltrap. Wij zoeken een andere uitweg, die er niet blijkt te zijn. Welkom in Londen.

 

Trampolinehart

“Nanananana!” Vanuit het niets is hij daar weer. Als een duveltje uit een doosje springt hij tevoorschijn en begint zingend aan een wilde rondedans. Uitdagend maakt hij salto’s, springt hij op één been rond en steekt hij zelfvoldaan grijnzend zijn tong naar me uit. Hij amuseert zich kostelijk, wetend dat ik hem geen haar zal krenken. En mijn trampolinehart veert zo goed mogelijk mee met iedere bokkesprong die hij maakt.

A Chorus Line: voorstelling vol verhalen

Dansen, dat willen ze alle zeventien. Er zijn echter slechts acht plaatsen. De musical A Chorus Line toont hun auditiedag. Vanzelfsprekend wordt er dan ook veel gedanst. Maar nog liever dan hun vaardigheden zien, wil de regisseur woorden. En woorden krijgt hij, krijgen wij. Want wie zijn ze en waarom willen ze zo graag dansen?

Boem is ho

“Wilka, over.” Met opgeheven stok loop ik de straat op. Plotseling hoor ik een geluid dat ik nu niet zou moeten horen en vooral niet wil horen. Dan gaat alles ineens heel snel. En de tijd ineens heel langzaam.

 

Ik hoor het angstaanjagende geluid van een auto van rechts die met behoorlijke snelheid op ons afkomt. Vanaf dat moment draaien mijn hersens overuren. De chauffeur moet ons zien, bedenk ik. We lopen immers midden op straat. Hij moet ons zien en remmen. Maar het geluid blijft dreigend naderen.