De week voor
Kerst domineert Serious Request, de liefdadigheidsactie van 3FM, radio en
televisie. Je kan een plaatje aanvragen, feesten en mooie spullen kopen om
kindersterfte door longontsteking te verminderen. Maar plezier maken vanwege
het leed van een ander, is dat niet heel wreed? Heeft het geen bittere
bijsmaak, omdat het een manier is je schuldgevoel over alle weldaad tijdens de
feestdagen af te kopen? En wat doen nu eigenlijk een paar centen voor mensen
die weinig mogelijkheden hebben om hun lot te verbeteren? Wat als een deel van het
geld onderweg ergens blijft hangen? Waarom gaat er geld naar marketing in
plaats van naar het uiteindelijke doel? Al met al heeft het toch helemaal geen
zin?
donderdag 29 december 2016
zaterdag 10 december 2016
Dutch rebel en Miss Gorgeous
“Let me take
that.” Voor ik met mijn ogen kon knipperen had ik geen koffer meer vast en werd
ik naar de juiste trein begeleid. Heel normaal, ontdekte ik al snel. Trein in,
trein uit, naar een café om te wachten op de volgende trein, iemand die me daar
kwam serveren terwijl overige gasten aan de bar bestelden. Alles werd voor me
geregeld en ik werd van persoon naar persoon overgedragen. Engeland, een hele
andere wereld. Voor zo’n koppige Nederlander als ik soms wel even slikken.
vrijdag 18 november 2016
Op een mooie pinksterdag: de kracht van muziek
Misschien is
dit wel de indringendste manier om een verhaal te vertellen, denk ik als ik de
klanken op me in laat werken. De muziek van Harry Bannink, Ruud Bos en Joop
Stokkermans spreekt. Voeg daar de beeldende en treffende teksten van onder meer
Annie M.G. Schmidt aan toe en je hebt een uitstekend recept. Laat je dat
vervolgens uitvoeren door Renée van Wegberg, Lone van Roosendaal, Annick Boer
en vier musici die heel goed weten wat ze doen, dan heb je een topavond. Het is
bijna een schande dat ik tussen voornamelijk opa’s en oma’s zit.
zaterdag 22 oktober 2016
De grote vakantietest
Ik wil naar Engeland.
Met die gedachte begint het. Na wensen, wikken en wegen volgt het plan. Ik ga
op vakantie en neem mee: een geleidehond. Alleen met Wilka de wijde wereld in,
ik weet het zeker. Maar iets twijfelt daaraan.
vrijdag 19 augustus 2016
Gezegend
“Lukt het?”
Ik antwoord
bevestigend, een beetje verwonderd. Mijn blindengeleidehond Wilka laat juist
topwerk zien door me over een smal stoepje tussen allerlei obstakels door te
leiden.
“Oh, ik
dacht dat je wilde pinnen.”
Niet
iedereen die langs een pinautomaat loopt wil deze gebruiken, denk ik, maar ik
houd mijn mond.
“Je hebt wel
een moeilijk leven, maar met die hond wordt het iets beter.”
Het aantal
aannames in dit gesprek wordt in hoog tempo schrikbarend. Tijd om in te
grijpen.
“Ik heb een
prima leven hoor, met en zonder hond”, meld ik haar stellig.
“Oh”, klinkt
het. Ik hoop dat er nu nieuwe gedachten in haar hoofd ontstaan.
“Mag ik iets
zeggen?”
Niet dus,
als ik haar toon goed inschat. En jawel.
“Straks
verdwijnt de regering. Dan wordt iedereen jong en gezond en regeert Jezus. Wat
vind je daarvan?”
Ik vind het
zonde dat jij het onbekende meteen ziet als ongezond, denk ik. Je had me in
theorie nu behoorlijk kunnen kwetsen. De discussie aangaan trekt me niet en ik
betwijfel of ik haar kan laten inzien wat ze eigenlijk zegt. Ja, ik weet het,
ook ik doe aannames.
“Mooi dat
jij zo positief kunt zijn”, klinkt het nog.
Als ik even
later met een ruime omweg naar huis loop - gewoon omdat het buiten zo lekker is
- voelt het als een zegen dat ik ook in het hier en nu simpelweg van het leven
kan genieten. Een zegen die ik graag met haar zou delen.
woensdag 20 juli 2016
Voetstappen in het zand 2
Soms zie ik
ze overal. Dan weer wil ik er dolgraag een vinden – ééntje maar – maar staar ik
naar nietszeggend glad terrein. Ik tref ze aan op de meest onverwachte plekken.
Ze domineren hun omgeving of liggen juist verscholen, stilletjes wachtend op
oplettende passanten of toevallige vinders. En af en toe lijken ze ergens
totaal niet thuis te horen en kan ik niet verklaren hoe ze daar zijn beland. Voetstappen
in het zand.
Een paleontoloog
achterhaalt aan de hand van eeuwenoude fossielen hoe het verleden was, het heden
is ontstaan en de toekomst kan worden. Zo bestudeer ik voetstappen. Sommige
afdrukken geven ook na grondig onderzoek hun geheimen niet prijs. Anderen zijn
kraakhelder, of lijken vreemd genoeg jonger dan mogelijk is. Heel onverwacht
bezie ik soms met onnadenkende of vertwijfelde blik een eerder gevonden
voetstap vanuit een nieuwe invalshoek. Dan slaat de twijfel toe, verwerf ik
waardevolle inzichten of accepteer ik iets dat ik diep van binnen al lang wist.
Deze
voetstappen bieden richtlijnen voor de naald van mijn kompas. Het is aan mij te
ontdekken wat het belang van die voetstappen is. Niemand die mijn conclusies
bevestigt, mijn vragen beantwoordt. Onkundig, zonder diploma, word ik op pad
gestuurd. Hoe moet ik ze duiden? Wanneer weet ik dat een bevinding klopt? Soms
keer ik terug met meer onzekerheden dan toen ik vertrok. En toch, ondanks de
ogenschijnlijk onmogelijke opgave, ben ik dankbaar voor elke voetstap die ze
naliet, voor elke voetstap die ik vind.
woensdag 29 juni 2016
Mijn achtvoetige leraar
Hij leerde
me over vertrouwen op een ander, zelfvertrouwen en hoe die twee elkaar kunnen versterken. Over humor, samenwerken, onzekerheid, doorzetten, zelfreflectie,
vriendschap. Zo’n tweeënhalf jaar geleden ging hij met pensioen. Destijds heel
verdrietig, nu hebben we allebei al lang en breed vrede met onze nieuwe
leefomstandigheden. En meer dan dat. Maar nu hij weer even onder mijn dak
woont, merk ik dat onze band niet is verdwenen. Hoewel vooral zijn lijf erg is
veranderd vergeleken met zijn jonge jaren en hij een stukje berustender is
geworden, is hij vooral nog steeds diezelfde grote, lieve Freaser. Mijn eerste
blindengeleidehond. Een hele, hele bijzondere hond.
zondag 12 juni 2016
She's back
Het geluid
van hoog opspattend water verstoort de rust in het bos. Het daaropvolgende
“Wilka! Hier!” klinkt nog veel minder vredig. Dat Wilka te pas en te onpas de
modder in duikt, neem ik al lang voor lief. Maar deze vijver was uitdrukkelijk
verboden terrein en na veel oefenen dacht ik die strijd gewonnen te hebben.
Wilka denkt er – nadat ze de vijver maanden links liet liggen – duidelijk
anders over. Het is niet eens een subtiele poging, maar een ouderwets goed
bommetje. Na mijn uitroep wordt de spanning van twee tegenstrijdige prikkels
(doorgaan met gestoord doen of luisteren?) haar zoals wel vaker te veel en
volgen een aantal racerondjes dwars door de struiken, waarna ze zich toch maar
komt melden. Het moge duidelijk zijn: de kleuter is terug.
zaterdag 28 mei 2016
Simone!: stijlvolle show, stressvolle tijd
De geur in
theaterzalen is angstaanjagend. Verwachting en spanning van het publiek,
artiesten die zich – al dan niet gespannen – in het zweet werken, schrik,
verdriet, woede, ontlading, plezier. Avond na avond stapelt het zich op. De
zaal ademt stress, intimiteit, heftige emoties. Een andere verklaring is er
niet.
Al zolang ik
haar ken, vindt Wilka theaterzalen spannend. Ze vliegt overeind bij applaus,
hijgt, wil het liefst op schoot, kan haar draai niet vinden. Als de
voorstelling zelf dan ook nog eng is, houdt ze het niet meer en laat ze van
zich horen. En dat terwijl ze in de meest uiteenlopende situaties de rust zelve
is. Zelfs na een wat pijnlijk onderzoek in de dierenkliniek schudt ze zich
meteen uit, gaat met haar lijf opzettelijk tegen mijn voet liggen en ontspant,
om kort daarna net zo makkelijk weer op die behandeltafel te stappen. Maar
theaterzalen, die zijn doodeng.
Nog één test
Sinds het
blafincident van begin dit jaar heeft Wilka geen voorstellingen meer bezocht.
Destijds reageerde ze op een enge scène en dus wilde ik haar niet plagen met
voorstellingen met harde muziek of onverwachte geluiden. Maar alleen Simone
Kleinsma en een pianist op een toneel dat ook nog eens aan de andere kant van
de zaal is, dat moet ze wel kunnen. Dit keer geen horror zoals bij Yentl en De
Boer of een zaal vol harige collega’s zoals bij een congres van KNGF
Geleidehonden. Als ze het dan nog niet waardeert, moet ik andere conclusies
trekken.
donderdag 5 mei 2016
Zorgen in de chocoladefabriek
“Maar
ondanks alles kon ik niet anders dan met Wilka meegaan. Als dat de eigenschap
is van een kind dat nog droomt van een paradijs van snoep, dan hoop ik dat ik
nooit volwassen word.” Zo eindigde ik mijn hoopvolle
blog in januari 2015. Ik benoemde mijn toekomstige geleidehond Wilka tot mijn
persoonlijke Willy Wonka, die mij ondanks ervaringen uit het verleden zonder
veel moeite meekreeg op een nieuwe ontdekkingsreis. Freaser, Loni, Wilka. Driemaal
is scheepsrecht, zegt men. En “ervaringen uit het verleden bieden geen garantie
voor de toekomst” is ook positief te interpreteren. Daarbij, statistisch gezien
is de kans klein dat er weer iets misgaat: als je drie keer met een dobbelsteen
gooit is de kans op verschillende cijfers immers groter dan dat je drie keer
hetzelfde gooit. Het leven is echter geen simpele dobbelsteen of handig
gebruikte zin. Je zou denken dat ik mijn lesje inmiddels wel zou hebben geleerd.
zondag 24 april 2016
VanVelzen en The Hibby GB's: muzikale medicijnmensen
“I know I know, life is not always
easy. I know a way for you and I to be born again.” Dat eerste hoeft
niemand me meer uit te leggen. Juist daarom is het zo fijn dat VanVelzen en The Hibby GB’s tijdens hun
theatertour Call It Luck hun manier
met het grote publiek – met mij – delen. Geen arts had een beter medicijn kunnen
voorschrijven om me na een pittige week weer moed te geven. Muziek, wat is het
toch een wonderlijk mooi iets.
zondag 10 april 2016
Individudag
“Mag ik van
de roodharigen de blinde? En van de rolstoelers de WW’er? Kwartet!” Het
banenspel wordt steeds makkelijker. Verzamel een paar medewerkers met
uitkeringen en de subsidies stromen binnen. Of diegene vervolgens goed zijn
werk doet, ach, wat maakt dat nog uit?
Een blinde
buschauffeur. Volgens de systemen van de gemeente Utrecht geen enkel probleem.
En dat terwijl een beperking nog steeds vaak reden tot afwijzing is.
Mogelijkheden zien is zo eenvoudig nog niet bij een confrontatie met het
onbekende. Bedrijven worden door regels aangemoedigd voorbij de beperking te
kijken, maar lijken vooral de achterliggende subsidies te zien. Mensen afwijzen
omdat ze niet in een bepaald hokje passen, mensen aannemen omdat ze dat wel
doen; een logisch gevolg. De beperking wordt niet meer opgemerkt, meldt De
Monitor. Geen reden tot feest, want nu zien ze slechts verschillen in
uitkering. Mensen worden nog dieper hun hokje in geschopt en als er geen
passend hokje voor hen is, dan grijpen ze dubbel mis: geen regeling die
bedrijven stimuleert hen aan te nemen, maar ook geen oog voor het feit dat zij
op de werkvloer andere zaken nodig hebben dan de meerderheid. Wel problemen,
geen subsidie. Wat heeft zo iemand dan nog te bieden wat moeite doen waard is?
zaterdag 26 maart 2016
Delen
“Wauw, wat
veel! Geweldig dat al die mensen er eens bij stilstaan dat het leven met die
nare ziekte geen pretje is”, jubelt Anna.
Ans
glundert. “Ja hë? En het is zo’n kleine moeite. Ik had niet verwacht dat het zo
hard zou gaan. Geeft de burger moed.”
“Goed
bezig”, beaamt Annet. “Doet me eraan denken, ik zag net een gevoelig berichtje
langskomen over dat kinderen met een beperking meer respect verdienen. Meteen
maar even gedeeld.”
“Jij snapt
tenminste nog hoe het hoort in deze wereld. Het is toch van de zotte dat mensen
zelfs dát niet meer kunnen opbrengen?” meldt Anton verontwaardigd.
“Ja, want
neem dan mijn schoonzus. Thuis een grote mond over hoe respectloos mensen haar
beperkte zoontje behandelen, maar openbaar delen, ho maar!”
“En wat
dacht je van mijn oom? Volgens mij doet hij best goede dingen, maar op zijn
tijdlijn niks te vinden. Zo bereikt hij alleen dat kleine clubje. Eeuwig
zonde.”
“Kennen
jullie mijn vriendin van de sportschool? Die had dat bericht over doven dus wel
gelezen. Ze zei zelfs dat ze ook vond dat er meer begrip moet komen. Maar
denken jullie dat ze het heeft gedeeld?”
“Tsss. Wie a
zegt, moet ook b zeggen.” Alice fronst geërgerd. Volop instemmend geknik.
Onopgemerkt
staat Brenda op. Ze loopt naar de kassa, waar een vrouw in een rolstoel haar lunch wil
afrekenen. Zonder aarzelen verruilt ze diens gevallen pinpas voor een dankbare
glimlach.
vrijdag 18 maart 2016
Van afleiding naar vakmanschap: Alles eromheen
Lekker op
vakantie, een nationale ramp, een simpel kopje koffie: in hun voorstelling Alles eromheen stellen de cabaretiers Van der Laan en Woe dat al snel wordt
vergeten waar
het om gaat. De kern verdwijnt onder een flinke lading bijzaken en
hysterie. Of nee, de heren stellen eigenlijk helemaal niets. Noem het een
spiegel voorhouden, noem het aanzetten tot nadenken, noem het een avondje
heerlijk lachen en loslaten. Wat je er verder van denkt of mee doet, dat mag je
helemaal zelf weten. Ik houd ervan.
Show, don’t
tell. Die les van mijn docente journalistiek staat diep in mijn geheugen
gegrift. Van der Laan en Woe beheersen dit op een manier waar ik alleen nog
maar van kan dromen. Met muziek, sketches en hilarische, stiekem herkenbare
typetjes zetten ze niet alleen aan tot lachen, maar ook tot nadenken. “Dat een
bezoeker van de voorstelling zich in zijn opvattingen niet alleen voelt staan
lijkt [Van der Laan] troostend. Dat zou mooi zijn”, meldt een interessant artikel
in het NRC. Hij slaat hiermee de spijker op zijn kop: dat lukt hen en dat ís
ook fijn. Maar hoewel de ideeën van de heren (tot op zekere hoogte) uit hun
voorstelling spreken en ik me hierin grotendeels kan vinden, is het niet een
avondje alleen instemmend knikken of dom lachen om de gekkigheden van anderen.
Prikkelend, dat is het best passende woord; preken komt in hun woordenboek niet
voor.
woensdag 24 februari 2016
Waar het om gaat
Five hundred twenty-five thousand six hundred minutes
Five hundred twenty-five thousand moments so dear
Five hundred twenty-five thousand six hundred minutes
How do you measure, measure a year?
In daylights, in sunsets
In midnights, in cups of coffee
In inches, in miles
In laughter, in strife
In five hundred twenty-five thousand six hundred minutes
How do you measure a year in the life?
[...]
In truths that she learned
Or in times that he cried
In the bridges he burned
Or the way that she died?
It's time now to sing out
Though the story never ends
Let's celebrate
Remember a year in the life of friends
Remember the love
Five hundred twenty-five thousand moments so dear
Five hundred twenty-five thousand six hundred minutes
How do you measure, measure a year?
In daylights, in sunsets
In midnights, in cups of coffee
In inches, in miles
In laughter, in strife
In five hundred twenty-five thousand six hundred minutes
How do you measure a year in the life?
[...]
In truths that she learned
Or in times that he cried
In the bridges he burned
Or the way that she died?
It's time now to sing out
Though the story never ends
Let's celebrate
Remember a year in the life of friends
Remember the love
Een kaartje
of berichtje dat laat weten dat je aan me denkt. Me laten praten als dat nodig
is. Echt luisteren en niet schromen je mening te geven. Me leren dat mijn
verdriet een deel van mij is en er dus mag zijn. Laten zien dat ik nog steeds dezelfde
ben. Met me lachen, praten en klieren zoals altijd. Zo duidelijk maken dat hulp
vragen oké is, dat ik het nog doe ook. Net zo lang contact houden tot ik kan
slapen. Een hand op mijn schouder leggen en zo zwijgend zeggen dat je meer ziet
dan ik soms zou willen. Me eventjes apart nemen en vragen hoe het nu echt met
me gaat. Accepteren dat ik onverwacht afwezig ben – al dan niet lijfelijk – als
ik de kracht van emoties onderschat. Bestaande afstand respecteren. Het leven
de kans geven me weer in haar stroom mee te nemen. Me steunen, maar niet
leiden.
Geen massa’s
mensen op de been. Geen schokkende foto’s op tv. Geen spandoeken of protesten.
Geen journalisten die voor het land duiden hoe wordt gerouwd. Geen strijd op
social media om te bewijzen hoe erg wordt meegeleefd. Geen grootse gebaren.
Ogenschijnlijk kleine, maar o zo veelzeggende momenten. Dat is wat de wereld
mooier maakt.
zondag 14 februari 2016
Weerzien met de W-tjes
Het W-nest
uit 2013, een van de vele nestjes pups gefokt door KNGF Geleidehonden. Een paar
weken samen opgegroeid en daarna allemaal hun eigen weg gegaan. De wereld leren
kennen met hun puppypleeggezin, een vak geleerd op school en daarna ingetrokken
bij hun nieuwe baas. Broers en zussen verspreidden zich letterlijk van Limburg
tot Noord-Holland. Nu, drie jaar later, zijn ze weer even samen. Een recept
voor een heel speciaal verjaardagsfeestje.
© Boeddha
Productions
maandag 8 februari 2016
Horror in de snoepwinkel
"Op de
eerste rij zitten bij een voorstelling die als ‘absurdistisch cabaret’ wordt
omschreven, ik weet niet of ik dat zo'n goed idee vind." Ik begrijp mijn
vriendin volkomen, maar ze heeft één geluk: Wilka en ik werken vast als
bliksemafleider. Daarbij ben ik blij dat mijn geleidehond meer dan welkom is in
de Verkadefabriek in Den Bosch en dat er wordt meegedacht over een geschikte
plaats. Vooraan heeft ze de ruimte om lekker te liggen zonder dat iemand daar
last van heeft. Ik bedenk dat de eerste rij voor Wilka nog een voordeel heeft:
het podium is vaak hoger, dus als ze zich net als in de trein en de bus met
haar kop onder mijn stoel wurmt, ziet ze niet eens wat er allemaal gebeurt. En,
verzeker ik mijn vriendin, ik neem haar met een gerust hart mee, want zij blaft
in ieder geval niet. Tja, als je zoiets zegt, dan vraag je er natuurlijk om.
Daar zitten
we dan, netjes op de eerste rij, met Wilka aan mijn voeten. Ze heeft inderdaad
de ruimte. Het andere voordeel gaat echter niet door: er ís geen podium. Het
duo Yentl en De Boer speelt gewoon
voor ons op de vloer en Wilka kan alles uitgebreid bekijken. Eerst vindt ze het
nogal spannend. Het moet raar voor haar zijn, twee vrouwen die zingen,
instrumenten bespelen, rondrennen, gekke stemmetjes opzetten, op de grond
zitten... En dat vlak voor haar neus. Gelukkig ken ik haar reacties inmiddels
goed en kan ik mijn aandacht bij de voorstelling houden. Ondertussen stel ik
Wilka gerust, laat ik haar weer liggen en houd ik haast onbewust in de gaten of
ze rustiger wordt. Maar dan wordt het eng. En er zit een kleuter in de zaal.
vrijdag 15 januari 2016
Verstoplichten
Ik loop vlot
over straat. In mijn rechterhand klem ik mijn herkenningsstok en mijn
smartphone. Aan mijn linkerzijde loopt Wilka. We zijn op weg naar de campus. Ik
weet hoe de straten heten die ik door moet en mijn navigatie meldt wanneer ik
die bereik. De details van het grootste stuk van de route ken ik niet op mijn
duimpje, maar dat doet me niets. Wilka omzeilt alle obstakels en ik weet meteen
wanneer we bij de straat zijn die mijn telefoon noemt, want Wilka slaat alle
zijstraten in. Op mijn beurt vertel ik haar dan wanneer ik zo’n straat wil
oversteken. Het zijn drukke wegen, maar in Nijmegen staan gelukkig veel
verkeerslichten. Wilka heeft geleerd deze voor me te zoeken. Dus wat kan er dan
nog misgaan? Er is slechts één probleem: de logica rond Nijmeegse
verkeerslichten ontbreekt totaal.
donderdag 7 januari 2016
Schaduwblik
“Nu lijk je
net een echte blinde.” Ik liep al met een geleidehond. Ik gebruikte al een
herkenningsstok. Ik knalde niet ineens overal tegenop. Mijn beperking was alles
behalve een geheim. Er was maar één klein dingetje veranderd: ik droeg een
zonnebril terwijl de zon niet scheen. Inmiddels is dit een paar jaar geleden en
zijn mijn zonnebril en ik vijandige vrienden. Nog steeds weet ik niet of ik nou
om die opmerking moet lachen of niet. Een zinnetje dat laconiek werd geroepen,
maar dat heel veel impliceert.
Als eerste
suggereert het dat ik geen echte blinde ben. Sorry mensen, maar hoe je het ook
wendt of keert, welke maatstaf je ook gebruikt, ik behoor tot de blinden in ons
land. Deal with it. Zeker, het is een compliment dat ik er niet meteen negatief
uitspring en dat ik zonder aarzelen als deel van de groep word beschouwd. Maar
nog liever had ik gezien dat de redenering andersom werd doorgetrokken. In
plaats van het (voor)oordeel over blinden bij te stellen, word ik buiten de
groep geplaatst. Blind is nog steeds negatief, ik ben gewoon niet blind. Zonde.
Abonneren op:
Posts (Atom)