Wilka's afscheidscadeau

Op 22 december is daar dan eindelijk dat langverwachte telefoontje. Meteen giert de adrenaline door mijn lijf; dat weet duidelijk heel goed dat er iets enorm gaat veranderen. Ik wist absoluut niet wanneer ik gebeld zou worden dat er mogelijk een nieuwe geleidehond voor me was. Het enige dat ik zeker wist: Wilka, die me zo goed aanvoelt, gaat meteen doorhebben dat er wat is. En dan komt ze naar me toe. Maar ook wanneer ik na het gesprek rusteloos door de kamer loop, snurk zij ongestoord verder.

 

Dit heugelijke nieuws van een geleidehond die in ieder geval op papier heel goed bij me past, betekent ook het naderende afscheid van Wilka. Een onvoorstelbaar idee. Maar toch is het ook leuk om haar adoptiegezin te vertellen dat hun lange geduldige wachten eindelijk wordt beloond. Eind december gaan mijn vriend en ik naar zee. Dat die dagen de laatste keer uitwaaien met Wilka zouden zijn, wist ik al. Dat er nu ook hoop gloort, geeft dat besef een veel positievere lading. We hebben lol met dummy’s, maken laatste foto’s en genieten van haar plezier. Ook blikken we vooruit, en proberen we ons voor te stellen hoe het zal zijn. Hoewel je eigenlijk eerst het ene af wilt sluiten voor je een nieuw hoofdstuk begint, is dat niet hoe het werkt. Ik zie op tegen het afscheid, maar ben razend benieuwd naar de mogelijke match. Ik kan me een huis (of leven) zonder Wilka niet voorstellen, maar kijk er ontzettend naar uit weer op te bouwen in plaats van steeds meer in te leveren. Wilka ga ik zeker missen; Wilka de geleidehond ben ik al kwijt.

 

Op 11 januari is het dan eindelijk zover en komt een klein, heel vrolijk hondje de deur en ons leven binnen gekwispeld. Binnen een mum van tijd lig ik op mijn rug met haar blij boven me. Ze reageert heel vertrouwd en rolt net als Wilka al snel op haar rug. En maar kwispelen. Eigenlijk ben ik al verkocht voor we gaan lopen. Buiten zet ze er meteen flink de vaart in, en wat is het heerlijk weer zo vlot over straat te snellen! Doorlopen, dat kan ze wel, ontdek ik al snel. Ook als ze eigenlijk zou moeten stoppen, voor stoeprandjes bijvoorbeeld. Hoe verschillend mijn eerdere honden ook waren, zeker aan het begin moest ik ze geregeld ondersteunen en aanmoedigen. Deze dame moet ik letterlijk en figuurlijk afremmen, en dat vergt een heel andere aanpak. Waar ik tot nu toe zaken als spanning en nieuwigheid meewoog in mijn reactie, en juist strenger was op vertrouwd terrein, heeft dit kruimeltje meteen die duidelijkheid nodig. Behoorlijk lastig als je een hond nog niet kent.

 

Dat ze echt in alles anders is, ontdek ik als ik haar met een aai wil belonen. Tijdens de match in 2014 stond Wilka heel beheerst met haar voorpoten op de stoeprand, rustig genietend van het gekriebel. Kruimeltje komt onmiddellijk van haar plek, dolenthousiast. Meteen doorlopen gaat dan ook niet. Ik wist dat een nieuwe hond enorm schakelen zou zijn. Dat heb ik eerder gedaan, maar vraag me niet hoe. Onbewust had ik denk ik toch verwacht die ervaring meteen te kunnen gebruiken. Steeds meer dringt het tot me door dat mijn door de jaren heen ontwikkelde radar bij dit hondje totaal niet werkt. Ik zal hem stukje bij beetje moeten afstellen. Ook merk ik hoe ze op bepaalde punten een andere kant op wil, waar ik niet eens wist dat die optie voor een hond logisch was. Juist daarom krijg je ook voor een vervangende geleidehond instructie. Ik wist dat dat nodig zou zijn, ik dacht me te herinneren hoe zwaar het was. Shows what you know… Het overweldigt me hoeveel ik te leren en ontdekken heb, zelfs - of juist - op routes die ik met Wilka gedachteloos liep. Nu moet ik over alles nadenken, en weet ik nog maar half waarover. En dan komt daar in de lente nog een verhuizing bij naar een nieuwe plek, waar ik wat routes wil kennen voor we er samen op stap gaan.

 

Al met al vind ik het lastig inschatten wat ik kan en mag verwachten van dit blije hondje. Gelukkig is daar de instructeur die haar door en door kent, en die ik dus kan uithoren. ’s Avonds vallen er wat meer kwartjes: eigenlijk is dit precies het type waar ik om heb gevraagd. Duidelijk, niet te gevoelig voor mijn onzekerheden, meedenkend. Dat ze als het even kan de makkelijkste weg kiest, betekent ook dat ze eigen initiatief zal tonen op de momenten dat ik dat wél goed kan gebruiken. En ik heb onderweg geen paaltje geraakt. Op de terugweg voelde ik zelfs duidelijk hoe ze me voor lantaarnpalen wegtrok. En ook stoepranden gaf ze al kordater aan. Oftewel: al na korte tijd zetten we stappen. Hoe zal het dan wel niet zijn na twee weken instructie? Of een paar maanden samen ervaring opdoen?

Maar de belangrijkste reden om achter mijn ‘ja’ te blijven staan, is Wilka. Die heeft zeker de laatste tijd weinig zin in andere honden. Al helemaal geen honden die springen; dan rent ze naar me toe om ‘gered’ te worden. En de honden waarmee ze echt graag en leuk speelt, kan ik op één hand tellen. Terwijl Kruimeltje die middag aan mijn voeten ligt, komt Wilka snuffelen en zet dan uitdagend wat stapjes achteruit. Op die uitnodiging gaat dat speelgrage hondje natuurlijk meteen in. En Wilka vindt dat helemaal prima. Ze springt zelfs terug. Geen moment komt ze naar me toe, en als we het genoeg vinden, houdt de kleine ook zonder morren op.

 

Dat totale gebrek aan spanning, alsof de nieuwe hond hier hoort; voor mij voelt het als Wilka’s zegen. Misschien is het menselijk denken of wishful thinking. Wat ik zeker weet, is dat Wilka al van verre ziet welke hond ze liever mijdt. En dat ze daarin altijd gelijk heeft. Dus als zij me zo duidelijk vertelt dat deze hond leuk en te vertrouwen is, dat ze meteen weet dat haar welzijn veilig is en haar grenzen worden gerespecteert, weet ik genoeg en trek ik mijn conclusies.

 

In de weken erna maakt Wilka me heel duidelijk dat ze dondersgoed weet dat er iets gaande is. Ze komt geregeld op mijn voeten liggen, legt haar kop achterover tegen mijn been en kijkt me aan. Om mij te troosten misschien, wat ze indien nodig al doet sinds ik haar heb. Heel lief. Maar wat maakt ze het me daarmee ook moeilijk. Ik kan de gedachte niet volledig negeren dat ze me claimt nu het nog kan. De avond voor Wilka’s vertrek, na een week vol afscheidswandelingen en laatste keren, knuffel ik haar nog eens extra. Ik weet dat het niet zo is, maar ineens voelt het alsof ik haar afdank. Taak volbracht, daag!

 

Dat gevoel verdwijnt als sneeuw voor de zon als de volgende dag haar nieuwe gezin binnenkomt. Ook dit keer is Wilka blij hen te zien, en daarna ontzettend relaxt. Bezoek vindt ze altijd leuk, maar omdat ik haar zo goed ken, merk ik meestal dat ze nét even anders is dan anders. Nu reageert ze echter alsof wat er gebeurt de normaalste zaak van de wereld is, alsof deze mensen en dit hondje zo vertrouwd zijn, dat hun aanwezigheid bij haar geen enkele aarzeling of vraag oproept. Als haar adoptiegezin aanstalten maakt te gaan, loopt ze verwachtingsvol de gang in. En onderweg naar de auto, voor het eerst aan de riem bij een van haar nieuwe baasjes, vindt ze zelfs de rust nog even een plas te doen. Zonder aarzelen loopt ze via de loopplank de onbekende auto in. We roepen nog gedag, de klep gaat dicht en daar gaat ze. Mee met mensen die dolblij zijn met haar komst, en die duidelijk van plan zijn haar zo goed mogelijk te helpen bij deze overgang. De verzekering dat ze goed voor haar gaan zorgen is lief, maar onnodig. Dat weet ik al. Na zes jaar en 364 dagen bij mij te hebben gewoond, gaat ze bij hen het pensioen krijgen dat ze verdient.

 

Dus hoewel het lege, kale huis even slikken is, voelt het gek genoeg ook goed. Alsof alles klopt. Ze gaat naar een plek waar ze niet meer hoeft te werken, maar wel reuring om zich heen heeft. Waar ze wordt gezien en begrepen. Waar ze mag rennen, spelen en ook mentaal zeker niet achter de geraniums hoeft. Waar met smart op haar is gewacht. Dag lieve, trouwe, gevoelige, koppige, vrolijke Wilka. Door jou heb ik alle vertrouwen in je opvolgster. Het zal niet de eerste keer zijn dat jij de dingen beter ziet dan ik. En je hebt het afscheid zo veel makkelijker gemaakt. Alsof ik nog niet genoeg had om je dankbaar voor te zijn.