Dus jij ziet
niet zo best? En je hebt het toch in je hoofd gehaald naar Italië te gaan? Heel
goed! Italië heeft je namelijk veel te bieden. Eeuwenoude kunstwerken,
prachtige kerken en paleizen, traditionele pizza’s en overheerlijk ijs. En dat
is nog maar het begin. Mijn reis door Noord-Italië was een reeks aan
genietmomenten en unieke ervaringen. Wil ook jij naar Pisa, Florence en/of
Venetië om cultuur te snuiven? Wie weet brengt deze pagina je dan op ideeën.
Fijne reis!
De steden
Pisa,
Florence en Venetië hebben alle drie hun eigen sfeer en charme. Op internet en
in reisgidsen is genoeg te vinden over de unieke bouwwerken en
bezienswaardigheden van elke stad. Maar ze verschillen ook op een ander niveau.
Pisa is
klein. Je kunt de stad met al haar hoogtepunten in een dag ontdekken. Deze
kleinheid hoor je ook. Vooral ’s avonds is er nauwelijks geruis van verkeer.
Florence klinkt – en is – massaler, zowel qua mensen als qua verkeer. Leuke
smalle steegjes vind je echter ook zeker in Florence. Beide steden kennen
smalle stoepen, onhandig als je naast elkaar wil lopen. Je zult in Florence
echter ook genoeg pleinen tegenkomen. Deze pleinen zijn niet alleen vaak
omringd door mooie oude gebouwen, maar bieden ook andere verrassingen. Ruik,
voel en proef het koopwaar uitgestald op kraampjes of laat je leiden door de
klanken afkomstig van straatmuzikanten.
Ook Venetië
heeft aan leuke steegjes en pleinen zeker geen gebrek. Smalle stoepen zul je er
niet treffen. Één van de voordelen van geen auto’s in de stad. De afwezigheid
van verkeersruis geeft de stad iets vredigs en knus. Ook waterverkeer maakt
uiteraard geluid, vooral op het brede Canal Grande, maar het klinkt veel minder
doordringend en het lage gebrom draagt minder ver. Duik je de smalle steegjes
in, dan laat je alle stadse geluiden al helemaal snel achter je. Vooral op
bekende plekken als het San Marcoplein kan het erg druk zijn, maar in de
steegjes voelt het soms alsof je de enige in de stad bent. Sommige steegjes
zijn echter zo smal dat je ook in deze bijzondere stad niet altijd naast elkaar
kunt lopen.
Aanpassingen
Voor vertrek
las ik een artikel over een nieuw beleid in Venetië. Er zouden voelbare
waarschuwingstegels langs het water worden gelegd, om ongelukken te voorkomen.
Als dat al niet gedaan was, zou ik weinig aanpassingen gaan treffen,
concludeerde ik. Blijkt maar weer eens hoe fout zo’n verwachting kan zijn. Ik
was het vliegtuig in Pisa nog niet uit of ik stond al op geleidelijnen.
In alle drie
steden trof ik vooral op kruisingen van bredere, drukkere straten duidelijk
voelbare markeringen aan. Of ze makkelijk te vinden zijn als je de weg niet
kent en op je stok bent aangewezen, durf ik niet te zeggen. Ik trof ze slechts
als ik er per toeval samen met mijn reisgenote overheen liep. Stoplichten met
geluid ben ik helaas niet tegengekomen. In de lift trof ik wel braille op de
knoppen. In de meeste bussen, treinen en waterbussen worden de haltes
omgeroepen. Dit alles kan een hoop moeite schelen.
Bezienswaardigheden
In de drie
steden is genoeg te beleven en te doen. Wees zo vrij te vragen of je dingen mag
aanraken, want meestal laten medewerkers je maar wat graag meegenieten van wat
de plek te bieden heeft. Vaak zijn toeristische bezienswaardigheden zelfs al
berekend op blinde bezoekers. In de botanische tuinen in Pisa, bijvoorbeeld,
staan borden met beschrijvingen van diverse planten en bomen. Het braille is
alleen in het Italiaans, maar de beschrijvingen zijn aangevuld met bladeren en
vruchten van de boom of plant in kwestie in duidelijk reliëf.
Wil je graag
naar musea, laat je dan alsjeblieft niet tegenhouden. Helemaal niet als je
bezwaren te maken hebben met tijd of geld. Alle staatsmusea in Italië zijn
namelijk vrij toegankelijk voor iedereen met een beperking en hun begeleider. Dit
geldt ook voor kerken en bijvoorbeeld de Toren van Pisa. Je moet meestal wel
naar de balie voor kaartjes, maar krijgt daar gratis exemplaren uitgereikt.
Mocht je het vervelend vinden om naar gratis toegang te vragen, wees gerust: je
krijgt de kans niet het te weigeren. Ook in de rij staan lijkt haast verboden
als je een beperking hebt. Gelukkig gelden deze uitzonderingen voor meerdere
groepen: ouderen, jongeren, docenten en ga zo maar door. De regel staat
duidelijk op de borden met prijzen aangegeven en alle medewerkers lijken zich
hier zeer bewust van te zijn.
Veel musea
en bekende gebouwen bieden ook audiotours, die je van tevoren kunt huren. Ik
heb er geen gebruik van gemaakt, dus kan geen oordeel vellen, maar ze vertellen
veel over de geschiedenis en bijzonderheden van de plek in kwestie.
Handen uit de mouwen: voel de kunst
Zelfs als je
niet veel hebt met musea of kunst, raad ik je dringend aan de Uffizi in
Florence te bezoeken. Dit museum staat vol oude kunst – beelden en
schilderijen. Dat hebben veel musea daar, zul je zeggen. Klopt, maar dit museum
biedt de “Uffizi
by touch tour” aan. Een stuk of twintig bustes, sarcofagen en andere
beelden uit de Romeinse tijd tot de Renaissance zijn voor deze tour uitgekozen
en jij mag ze aanraken. Niet met je blote handen, maar met een dunne latex
handschoen. Naast ieder werk staat een bord met beschrijving van het beeld en
diens geschiedenis en/of betekenis, in zwartdruk en braille, in Italiaans en
Engels. Mensen hebben al vaak geprobeerd te omschrijven wat er nou zo mooi is
aan dit soort kunst. Maar voelen zegt zo veel meer dan duizend woorden. Een
beeld aanraken dat 2000 jaar geleden is gevormd, daar kan echt geen
beschrijving tegenop. Voel en vorm zelf een oordeel over de gedetailleerde
kunde van toen.
En denk je
dat schilderkunst jou nooit iets zal zeggen? Herkenbaar, maar incorrect. De
Uffizi heeft het beroemde schilderij “De geboorte van Venus” in bezit. Dit
schilderij mag absoluut niet worden aangeraakt en al zou het mogen, zou het
waarschijnlijk niet veel helpen. Maar dit museum heeft ook daar een oplossing
voor. Onder het origineel staat namelijk een exemplaar van steen. Deze mag wel
worden aangeraakt en dit uitgehouwen beeldschilderij geeft tot in detail het
wereldberoemde werk van Botachelli weer.
Reserveren
voor deze tour is niet nodig. Je kunt bij de Uffizi gewoon om de handschoen
vragen. Indien gewenst krijg je een plattegrond waarop de werken staan
aangegeven die mogen worden aangeraakt. Een medewerker zal je begeleiden. Niet
alleen voor jouzelf, maar ook om de beelden te beschermen tegen andere
bezoekers. Mensen blijven namelijk kuddedieren. Velen die iemand een beeld zien
aanraken, krijgen ineens de onbedwingbare behoefte hetzelfde te doen. Gevolg:
een tirade in rap Italiaans.
De Italianen: mijn indruk
Als blinde
in Italië mag je rekenen op een hoop begrip. Mensen gingen aan de kant als ze
mijn stok zagen en boden al hun excuses aan wanneer ik nauwelijks doorhad dat
ze me hadden aangeraakt. Maar daar bleef het niet bij. In alle drie de steden
was ik blij verrast door de behulpzaamheid van de Italianen. Niet alleen
wanneer ik daar om vroeg, maar juist ook uit eigen initiatief. Zo verliet ik
een keer de toiletruimte en wachtte op mijn reisgenote. Ik stond er nog geen
tien seconden toen ik werd aangesproken. Toen ik aangaf geen Italiaans te
spreken, werd er omgeschakeld naar het Engels. De vrouw legde me kort en helder
uit waar ik de wasbak en handdoek kon vinden. Attent en getuigend van inzicht.
Dit ondervond ik ook in de waterbus in Venetië. Tot nu toe had ik stoelen
aangetroffen die naar voren gericht stonden. Toen ik dus op een stoel ging
zitten die 90 graden was gedraaid, had ik dat niet onmiddellijk door. Maar nog
voor ik echt op onderzoek uit kon gaan, raakte de buurvrouw mij aan en gebaarde
naar achteren. Toen ze merkte dat ik haar Italiaans niet verstond, legde ze
haar arm om mijn schouders en trok ze me zachtjes tegen de rugleuning aan.
In de
Palazzio Pitti trof ik ook al een Italiaanse die niet opgaf tot ik haar
begreep. We dwaalden door de zalen van het paleis vol – zo werd me enthousiast
verteld – prachtige beelden, schilderingen en andere versieringen. Het was
allemaal eeuwen oud. Ik was al onder de indruk van de grote, hoge ruimten en de
gedetailleerde beschrijvingen van mijn vriendin. Onverwacht werden we benaderd
door een medewerkster, die duidelijk maakte dat we haar moesten volgen. Bij een
beeld bleef ze staan en bleef tegen ons praten en gebaren. Het kwartje viel
echter pas toen ze het Engelse “touch” uitsprak. Bedoelde ze werkelijk dat ik dat
oude beeld zo aan mocht raken? Maar ja, dat bedoelde ze echt. Na die eerste
verbazing bracht ze ons naar een schilderij en liet me de brede, versierde
lijst voelen. De beschrijvingen van mijn reisgenote kregen nu pas echt vorm.
Ook zij was er blij mee: in volgende musea had ze een referentiekader om mij
dingen uit te leggen. Voor mij niet alleen een les in hoe attent en meedenkend
Italianen kunnen zijn, maar ook dat ik niet meteen moet concluderen dat iets
niet mag. Mijn advies na deze les: vraag gerust of er iets aan te raken valt,
vaak zal er met je worden meegedacht.
Kort maar
krachtig, niet opdringerig maar wel duidelijk. Doorzetten als iemand het niet
meteen begrijpt. Echt willen helpen. Dat is mijn indruk van de Noord-Italianen.
Wees echter niet verbaasd als je iemand met boze, harde stem een fel
telefoongesprek hoort voeren. Dit lijkt overal te gebeuren. En je hoeft ook
niet raar op te kijken als zo’n verhit klinkende discussie wordt afgesloten met
een vriendelijk “ciao ciao!” Heel gewoon.
Tips
- Kies je voor de ongeplande route,
dan tref je doodlopende steegjes, bruggetjes, uitzichten over het water en
kleine winkeltjes vol handgemaakte spullen die je anders niet tegen zult komen.
- Een deel van Venetië ervaar je pas
als je het water opgaat. Dat is nou immers deel van hun levensstijl. Zoals je
vast al bent tegengekomen, is een tochtje per gondel ontzettend duur. De
waterbus is echter wel betaalbaar. Ben je langer in de stad, vraag dan naar een
kaart voor meerdere dagen. Ook al zul je (deels) het uitzicht vanuit de
waterbus missen, de golvende bewegingen en ‘echte’ golven als je andere
eilanden bezoekt, voegen echt iets toe aan je reis. Varen als op een weg,
wachten op drijvende haltes, het blijft een bijzondere gewaarwording.
- Ben je benieuwd naar de beroemde
scheve toren, beklim deze dan. Onderweg voel je aan de trap vanzelf welke kant
hij op leunt.
- Ook veel kunst buiten musea is
heel geschikt om aan te raken. Er is veel meer dan al die beroemde, prachtige
schilderingen. Denk aan beelden op deuren van kerken, versieringen op pilaren,
standbeelden en ga zo maar door. Kunst ligt letterlijk op straat.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten